Türkiye’nin farklı turizm bölgelerinde yat ve teknelerde meydana gelen yangınlar, deniz araçlarının onarım ve periyodik bakımlarının ne kadar kritik olduğunu ortaya koydu. Özellikle “mavi yolculuk” rotalarının popülerleşmesiyle birlikte, hem yerli hem de yabancı turistlerin yoğun ilgi gösterdiği yat ve teknelerde güvenlik önlemleri büyük önem kazanıyor.
Son dönemde yaşanan yangın olayları, sadece teknik bakımın değil, aynı zamanda kullanıcıların da yangın tüplerinin yerini, can yeleklerinin doğru kullanımını ve acil durum prosedürlerini iyi bilmesi gerektiğini gösterdi.
İnsan faktörü yangınlarda öncelikli neden
Gemi Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Merdan Şerefli, yangınların genellikle teknenin mutfak bölümü, makine dairesi ve elektrik sistemlerinden kaynaklandığını ifade etti. Şerefli, teknelerin periyodik muayenelerinin, yıllık denize elverişlilik belgelerinin düzenli olarak kontrol edilmesinin önemine dikkat çekti.
"Tekne ve yatların elektrik, makine ve diğer donanımları düzenli bakım ve kontrol altına alınmazsa yangın riski artar." diyen Şerefli, mekanik bölümlerdeki yıpranmalar, yakıt sızıntıları, aşırı elektrik yüklenmesi ve enerjinin gereksiz kullanılması gibi faktörlerin yangınlara zemin hazırladığını belirtti.
Bunların yanı sıra teknenin hareket halindeyken bazı enerji sistemlerinin devre dışı bırakılmaması veya limandan enerji alınırken gerekli önlemlerin alınmaması da riskleri artırıyor. Bu tür ihmallerde insan faktörünün öncelikli olduğunu vurgulayan Şerefli, “Tekne tasarımı kadar önemli olan, düzenli bakım ve kontrollerin yapılmasıdır.” dedi.
Kullanıcı eğitimi ve güvenlik brifingi şart
Yangın ve kaza risklerinin azaltılması için teknede görev alan personelin donanımlı olması gerektiğini belirten Şerefli, bakım ve denetimleri yapan uzmanların deneyiminin de büyük rol oynadığını söyledi.
Ayrıca, özel tekne sahiplerinin yolculara seyahat öncesi kısa ama etkili güvenlik bilgilendirmesi yapması gerektiğini ifade eden Şerefli, şunları aktardı:
"Uçaklarda olduğu gibi tekneye binenlere yangın tüplerinin nerede olduğu, can yeleklerinin nasıl kullanıldığı ve acil durumlarda yapılması gerekenler hakkında brifing verilmesi can ve mal güvenliği açısından kritik önem taşıyor."
Deniz turizminin sürdürülebilirliği ve güvenliği için periyodik bakımın yanı sıra kullanıcıların bilinçlendirilmesi de vazgeçilmez bir unsur olarak öne çıkıyor.
