Dünya genelinde elektrik talebi, yapay zeka ve veri merkezlerindeki tüketimle birlikte hızla yükseliyor. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Enerji Verimliliği ve Kapsayıcı Dönüşümler Ofisi Başkanı Brian Motherway, bu durumun enerji verimliliği hedefleri üzerinde baskı oluşturduğunu belirtti.
“Enerji verimliliği yatırım stratejisinin merkezinde olmalı”
Motherway, enerji verimliliğini “ülkelerin ilk yakıtı” olarak nitelendirdi.
“Verimlilik, emisyonları azaltmanın ve enerji maliyetlerini düşürmenin en kolay yolu. Ayrıca altyapı yatırımı ihtiyacını da azaltıyor.” dedi.
IEA yetkilisi, hükümetlere enerji verimliliğini tüm yatırım stratejilerinin merkezine koymaları çağrısında bulundu.
Türkiye küresel ortalamanın üstünde ilerliyor
Motherway, Türkiye’nin son yıllarda enerji verimliliğinde dünya ortalamasının çok üzerinde performans sergilediğini söyledi.
“Türkiye, enerji güvenliği ve ekonomik refah için verimliliğin önemini çok iyi kavradı. 2030 hedefleri oldukça iddialı.” ifadelerini kullandı.
Özel sektör yatırımı kilit rol oynayacak
Enerji verimliliği yatırımlarının kısa sürede kâra dönüştüğünü belirten Motherway, bu alanda özel sektör finansmanının önemine dikkat çekti.
“Türkiye’nin yeni eylem planı, kamu kaynaklarını özel sektör yatırımlarını tetikleyecek biçimde kullanıyor. Bu, hedeflere ulaşmak için doğru bir yaklaşım.” dedi.
Binalarda verimlilik büyük fırsat
Türkiye’de yoğun bir inşaat faaliyeti bulunduğunu hatırlatan Motherway, bina yenilemelerinin ve güçlendirmelerinin enerji tasarrufu açısından büyük fırsat sunduğunu belirtti.
“Bu sektörün desteklenmesi çok önemli. Başlangıçta yüksek maliyetli olsa da yatırımlar uzun vadede kendini fazlasıyla geri ödüyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Enerji yoğunluğu hızla düşüyor
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre, Türkiye 2017-2023 döneminde uygulanan ilk Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı sayesinde 8,5 milyar dolarlık yatırımla 24,6 milyon ton eşdeğer petrol enerji tasarrufu sağladı.
Ayrıca bu süreçte yaklaşık 70 milyon ton emisyon azaltımı gerçekleştirildi.
Dünyada en hızlı iyileşen ülkelerden biri
Türkiye, 2021 ve 2022 yıllarında enerji yoğunluğunu en çok iyileştiren ülkelerden biri oldu.
2022’de küresel ortalama yüzde 2 iken, Türkiye’nin enerji yoğunluğu yüzde 6,2 oranında azaldı.
Böylece Türkiye, Kovid-19 sonrası dönemde enerji verimliliğini en hızlı artıran ülkeler arasına girdi.
2030 hedefi: 100 milyon ton emisyon azaltımı
Yeni Enerji Verimliliği 2030 Strateji Belgesi kapsamında 10 stratejik amaç ve 23 hedef belirlendi.
2024-2030 dönemini kapsayan ikinci eylem planıyla 20,2 milyar dolarlık yatırım yapılması, 37,1 milyon ton eşdeğer petrol tasarrufu sağlanması ve 100 milyon ton emisyon azaltımı hedefleniyor.
