TÜİK, Yaşlı Profili Araştırması'nı açıkladı

Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK), Türkiye Yaşlı Profili Araştırması'nın 2023 yılına ait verilerini açıkladı. İşte o veriler...

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü arasında gerçekleştirilen Türkiye Yaşlı Profili Araştırması, 10 Mayıs 2023 tarihinde imzalanan protokol çerçevesinde yürütülmüştür. Bu araştırma, Türkiye'deki yaşlı nüfusla ilgili politikaların geliştirilmesine katkı sağlamak amacıyla gerçekleştirilmiş ve somut verilerin elde edilmesi hedeflenmiştir.

Araştırma kapsamında, 50 yaş ve üzeri 29,785 kişi üzerinde bilgi toplanmıştır. Örneklem, Türkiye genelindeki 12 bölgeye ve bu bölgelerdeki İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 1. Düzeyine göre tasarlanmıştır. Toplamda, 22,640 örnek hane seçilmiş ve bu hanelerde yaşayan 50 yaş ve üzeri bireylerle anketler gerçekleştirilmiştir.

Araştırma Sonuçları

- Kronik hastalığı olan 65+ yaştaki kişilerin oranı %78,7 oldu

Hipertansiyon, diyabet, kalp hastalığı, kanser, böbrek yetmezliği, inme-felç, hepatit, astım vb. kronik (süreğen) hastalığı olan 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerin oranı %78,7 oldu.

Kronik hastalığı olan 65 ve daha yukarı yaştaki kişiler içinde kronik hastalığının günlük faaliyetlerini; ciddi ölçüde kısıtladığını belirtenlerin oranı %32,3, ciddi ölçüde kısıtlamadığını belirtenlerin oranı %55,2 ve kısıtlamadığını belirtenlerin oranı %12,5 oldu.

Kronik hastalığı olan 65 ve daha yukarı yaştaki kişiler İBBS 1. Düzeye göre incelendiğinde, kronik hastalığı olan kişilerin oranının en fazla olduğu bölgenin %83,0 ile Doğu Karadeniz Bölgesi olduğu görüldü. Bu bölgede kronik hastalığının günlük faaliyetlerini ciddi ölçüde kısıtladığını belirtenlerin oranı ise %46,6 oldu. Kronik hastalığı olan kişilerin oranının en az olduğu bölgenin %74,9 ile Doğu Marmara Bölgesi olduğu görüldü. Bu bölgede kronik hastalığının günlük faaliyetlerini ciddi ölçüde kısıtladığını belirtenlerin oranı ise %30,2 oldu.

Grafikteki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir.

- Görmede çok zorlanan ya da hiç göremeyen 65+ yaştaki kişilerin oranı %10,1 oldu

İşlevsel zorluk çeken (çok zorlanan ya da hiç yapamayan) 65 ve daha yukarı yaştaki kişiler incelendiğinde, görmede zorluk çeken kişilerin oranının %10,1, duymada zorluk çekenlerin oranının %10,6, konuşmada zorluk çekenlerin oranının ise %2,2 olduğu görüldü. Yürüme, merdiven çıkma veya inmede zorluk çekenlerin oranı %27,1, bir şeyler taşıma veya tutmada zorluk çekenlerin oranı %29,7, yaşıtlarına göre öğrenme, basit dört işlem yapma, hatırlama veya dikkatini toplamada zorluk çekenlerin oranı ise %13,8 oldu.

Görmede zorluk çeken 65 ve daha yukarı yaştaki erkeklerin oranı %8,4 iken kadınların oranı %11,4 oldu. Duymada zorluk çeken erkeklerin oranı %10,0 iken kadınların oranı %11,0, konuşmada zorluk çeken erkeklerin oranı %2,0 iken kadınların oranı %2,3 oldu.

Kütahya’da her gün 400 kişiye sıcak çorba ikramı

Yürüme, merdiven çıkma veya inmede zorluk çeken erkeklerin oranı %18,2 iken kadınların oranı %34,3, bir şeyler taşıma veya tutmada zorluk çeken erkeklerin oranı %19,9 iken kadınların oranı %37,5 oldu. Yaşıtlarına göre öğrenme, basit dört işlem yapma, hatırlama veya dikkatini toplamada zorluk çeken erkeklerin oranı %8,7 iken kadınların oranı %18,0 oldu.

İşlevsel zorluk çeken 65 ve daha yukarı yaştaki kişiler İBBS 1. Düzeye göre incelendiğinde, görmede zorluk çeken kişilerin oranının en yüksek olduğu bölgenin %18,4 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi olduğu görüldü. Duymada zorluk çeken kişilerin oranının en yüksek olduğu bölgenin %15,4 ile Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi, konuşmada zorluk çeken kişilerin oranının en yüksek olduğu bölgenin ise %4,6 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi olduğu görüldü.

Genel sağlık durumunu iyi ya da çok iyi olarak belirten 65+ yaştaki kişilerin oranı %22,7 oldu

Genel sağlık durumunu iyi olarak belirten 50 ve daha yukarı yaştaki kişilerin oranı %32,4 iken çok iyi olarak belirtenlerin oranı %2,5 oldu. Sağlık durumunu orta olarak belirten kişilerin oranı %45,9 iken kötü olarak belirtenlerin oranı %16,9 ve çok kötü olarak belirtenlerin oranı %2,4 oldu.

Genel sağlık durumunu iyi olarak belirten 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerin oranı %21,4 iken çok iyi olarak belirtenlerin oranı %1,3 oldu. Sağlık durumunu orta olarak belirten kişilerin oranı %48,7 iken kötü olarak belirtenlerin oranı %24,6 ve çok kötü olarak belirtenlerin oranı %4,1 oldu.

Grafikteki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir.

Engelli sağlık kurulu raporu olan 65+ yaştaki kişilerin oranı %8,7 oldu

Engelli sağlık kurulu raporu olan 50 ve daha yukarı yaştaki kişilerin oranı %7,6 oldu. Bu oran 65 ve daha yukarı yaştaki kişiler için %8,7 oldu. Engelli sağlık kurulu raporu olan 65 ve daha yukarı yaştaki erkeklerin ve kadınların oranının %8,7 ile aynı olduğu görüldü.

Engelli sağlık kurulu raporu olan 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerin %77,6'sının kronik hastalık, %48,7'sinin ortopedik, %23,0'ının görme, %15,2'sinin işitme, %11,7,'sinin zihinsel, %10,0'ının dil ve konuşma, %7,6'sının ruhsal ve duygusal ve %1,4'ünün diğer nedenler ile engelli sağlık kurulu raporu olduğu görüldü.

Düzenli olarak fiziksel aktivite, egzersiz veya spor yapan 65+ yaştaki kişilerin oranı %18,3 oldu

Her gün veya hemen hemen her gün fiziksel aktivite, egzersiz veya spor yapan 50 ve daha yukarı yaştaki kişilerin oranı %21,5 oldu. Bu oran 65 ve daha yukarı yaştaki kişiler için %18,3 oldu.

Her gün veya hemen hemen her gün fiziksel aktivite, egzersiz veya spor yapan 65 ve daha yukarı yaştaki erkeklerin oranı %25,5 iken kadınların oranı %12,5 oldu.

Hiçbir zaman fiziksel aktivite, egzersiz veya spor yapamayan 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerin oranı %51,4 oldu. Erkeklerin oranı %43,3 iken kadınların oranı %57,8 oldu. Hiçbir zaman fiziksel aktivite, egzersiz veya spor yapamayan 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerin %66,2'sinin sağlık nedeniyle yapamadığı görüldü. Bu oran erkekler için %58,0, kadınlar için ise %71,1 oldu.

Her gün tütün mamulü kullanan 65+ yaştaki kişilerin oranı %11,3 oldu

Her gün tütün mamulü kullanan 50 ve daha yukarı yaştaki kişilerin oranı %21,6 oldu. Bu oran 65 ve daha yukarı yaştaki kişiler için %11,3 oldu.

Her gün tütün mamulü kullanan 65 ve daha yukarı yaştaki erkeklerin oranı %20,0 iken kadınların oranı %4,3 oldu.

Hiç tütün mamulü kullanmamış olan 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerin oranı %65,6 iken bu oranın erkeklerde %37,6, kadınlarda %88,0 olduğu görüldü. Daha önce tütün mamulü kullanmış olup kullanmayı bırakan 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerin oranı %21,0 iken bu oranın erkeklerde %39,4, kadınlarda %6,4 olduğu görüldü.

En az bir 65+ yaşta fert bulunan hanelerin %81,8'inin ev sahibi olduğu görüldü

En az bir 65 ve daha yukarı yaşta fert bulunan hanelerin %81,8'inin ev sahibi, %10,4'ünün kiracı ve %7,7'sinin lojmanda yaşadığı ya da ev sahibi olmayıp kira ödemediği görüldü.

İBBS 1. Düzeye göre en az bir 65 ve daha yukarı yaşta fert bulunan haneler içinde ev sahibi olanların oranının en fazla olduğu bölgenin %91,2 ile Ortadoğu Anadolu Bölgesi, en az olduğu bölgenin ise %74,1 ile İstanbul olduğu görüldü.

Evde yalnızken kendini güvende hisseden 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerin oranı %86,6 iken bu oran erkeklerde %91,3, kadınlarda ise %82,9 oldu. Evde yalnızken kendini güvende hissetmeyen ya da kısmen güvende hisseden kişilerin oranı %13,4 iken bu oran erkeklerde %8,7, kadınlarda ise %17,1 oldu.

İBBS 1. Düzeye göre evde yalnızken kendini güvende hisseden 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerin oranının %92,5 ile en fazla Batı Marmara Bölgesinde olduğu görüldü. Bu bölgede evde yalnızken kendini güvende hissetme oranı erkeklerde %94,9, kadınlarda ise %90,4 oldu.

Evde yalnızken kendini güvende hisseden kişilerin oranının %75,0 ile en az Güneydoğu Anadolu Bölgesinde olduğu görüldü. Bu bölgede evde yalnızken kendini güvende hissetme oranı erkeklerde %82,9, kadınlarda ise %69,2 oldu.

Son 12 ay içinde konutun içinde ya da dışında düşen 65+ yaştaki kişilerin oranı %24,0 oldu

Son 12 ay içinde konutun içinde ya da dışında düşen 50 ve daha yukarı yaştaki kişilerin oranı %17,5 iken bu oran 65 ve daha yukarı yaştaki kişiler için %24,0 oldu. Konutun içinde ya da dışında düşen 65 ve daha yukarı yaştaki erkeklerin oranı %19,1 iken kadınların oranı %28,0 oldu.

Konutun içinde ya da dışında düşen 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerin %32,2 ile en fazla sokakta yürürken ya da karşıdan karşıya geçerken düştüğü görüldü. Düşen 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerin %29,0'ının odada ya da salonda, %17,6'sının banyo ya da tuvalette, %13,8'inin konutun dışında herhangi bir binada, %12,6'sının merdivende, %8,7'sinin ise yataktan kalkarken ya da yatağa yatarken düştüğü görüldü. Düşen kişilerin %7,4'ünün mutfakta, %6,1'inin balkonda, %4,2'sinin taşıta binerken ya da taşıttan inerken ve %1,9'unun diğer yerlerde düştüğü görüldü.

Yalnız yaşayan 65+ yaştaki kişilerin oranı %20,4 oldu

Yalnız yaşayan 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerin oranı %20,4 iken eşiyle yaşayan kişilerin oranı %35,8, oğlu/gelini, kızı/damadı ve torunlarıyla yaşayan kişilerin oranı %17,0, eşi ve çocuklarıyla yaşayan kişilerin oranı ise %13,1 oldu.

Yalnız yaşayan erkeklerin oranı %11,9 iken eşiyle yaşayanların oranı %46,5, eşi ve çocuklarıyla yaşayanların oranı %19,1, oğlu/gelini, kızı/damadı ve torunlarıyla yaşayanların oranı %6,2 oldu. Yalnız yaşayan kadınların oranı %27,2 iken eşiyle yaşayanların oranı %27,3, eşi ve çocuklarıyla yaşayanların oranı %8,4, oğlu/gelini, kızı/damadı ve torunlarıyla yaşayanların oranı %25,7 oldu.

Grafikteki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir.

Alışverişini kendi yapabilen 65+ yaştaki kişilerin oranı %55,1 oldu

Lawton-Brody Enstrümental Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeğinde yer alan bileşenler kapsamında kişilerin günlük aktiviteleri yapabilme durumları incelendiğinde, 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerin %85,7'sinin telefon kullanabildiği, %55,1'inin alışverişini kendi yapabildiği, %61,1'inin yemeğini kendi hazırlayabildiği, %76,6'sının ev temizliği yapabildiği görüldü. Kişilerin %72,8'sinin çamaşır yıkayabildiği, %76,3'ünün yolculuk yapabildiği, %85,5'inin ilaçlarını kendi başına kullanabildiği, %74,0'ının parasal işlerini yapabildiği görüldü.

Erkeklerin %91,2'sinin telefon kullanabildiği, %71,7'sinin alışverişini kendi yapabildiği, %57,0'ının yemeğini kendi hazırlayabildiği, %76,7'sinin ev temizliği yapabildiği görüldü. Erkeklerin %68,0'sının çamaşır yıkayabildiği, %86,0'ının yolculuk yapabildiği, %88,5'inin ilaçlarını kendi başına kullanabildiği, %87,5'inin parasal işlerini yapabildiği görüldü.

Kadınların %81,3'ünün telefon kullanabildiği, %41,7'sinin alışverişini kendi yapabildiği, %64,3'ünün yemeğini kendi hazırlayabildiği, %76,5'inin ev temizliği yapabildiği görüldü. Kadınların %76,7'sinin çamaşır yıkayabildiği, %68,6'sının yolculuk yapabildiği, %83,3'ünün ilaçlarını kendi başına kullanabildiği, %63,2'sinin parasal işlerini yapabildiği görüldü.

Kendi başına banyo yapabilen 65+ yaştaki kişilerin oranı %86,5 oldu

KATZ Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeğinde yer alan bileşenler kapsamında kişilerin günlük aktiviteleri yapabilme durumları incelendiğinde, 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerin, %86,5'inin kendi başına banyo yapabildiği, %89,5'inin kendi başına giyinebildiği, %92,1'inin kendi başına tuvaletini yapabildiği görüldü. Kişilerin %92,1'inin kendi başına yataktan kanepeye geçebildiği, %83,1'inin tuvaletini tutabildiği, %95,2'sinin yemeği kendi başına yiyebildiği görüldü.

Erkeklerin %90,9'unun kendi başına banyo yapabildiği, %92,4'ünün kendi başına giyinebildiği, %94,5'inin kendi başına tuvaletini yapabildiği görüldü. Erkeklerin, %94,5'inin kendi başına yataktan kanepeye geçebildiği, %87,0'ının tuvaletini tutabildiği, %96,2'sinin yemeği kendi başına yiyebildiği görüldü.

Kadınların %82,9'unun kendi başına banyo yapabildiği, %87,3'ünün kendi başına giyinebildiği, %90,2'sinin kendi başına tuvaletini yapabildiği görüldü. Kadınların, %90,2'sinin kendi başına yataktan kanepeye geçebildiği, %80,1'inin tuvaletini tutabildiği, %94,5'inin yemeği kendi başına yiyebildiği görüldü.

Akıllı cep telefonu kullanan 65+ yaştaki kişilerin oranı %52,7 oldu

Akıllı cep telefonu kullanan 65 ve daha yukarı yaştaki kişilerin oranı %52,7 iken tuşlu cep telefonu kullanan kişilerin oranı %32,0, bilgisayar kullananların oranı %6,0, tablet kullananların oranı %3,9 oldu.

Akıllı cep telefonu kullanan erkeklerin oranı %60,8, kadınların oranı %46,2 iken tuşlu cep telefon kullanan erkeklerin oranı %31,1, kadınların oranı ise %32,6 oldu. Bilgisayar kullanan erkeklerin oranı %8,9, kadınların oranı %3,6 iken tablet kullanan erkeklerin oranı %5,1, kadınların oranı ise %2,9 oldu.