Kuduz riskinde ilk 24 saat hayati önem taşıyor. Kuduz, özellikle sahipsiz ve aşısız hayvanlar tarafından ısırılma durumunda ciddi bir sağlık riski oluşturur. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Meliha Çağla Sönmezer, kuduz riskine karşı ilk 24 saat içinde aşı yapılmasının hayati öneme sahip olduğunu belirtiyor.
Kuduz riskinde ilk 24 saat hayati önem taşıyor
Kuduz, hayvanlardan insanlara bulaşan ve ölümcül olabilen bir hastalıktır. Özellikle sahipsiz köpek, kedi veya vahşi hayvanlar tarafından ısırılma veya tırmalanma sonucu bulaşabilir. Kuduz virüsü bulaştığında hastalık belirtileri ortaya çıktığında genellikle ölümle sonuçlanır. Ancak, doğru zamanda yapılan kuduz aşısı, hastalığın önlenmesinde yüzde 100 etkilidir.
İlk 24 Saat Neden Önemli?
Kuduz riskine karşı alınacak en etkili önlem, ısırılma veya tırmalanma sonrası ilk 24 saat içinde kuduz aşısı olmaktır. İlk dozun ardından doğru periyotlarda uygulanan toplam dört dozluk aşı, hastalık riskine karşı tam koruma sağlar. Bu nedenle, herhangi bir hayvan ısırması veya tırmalaması durumunda gecikmeden sağlık kuruluşlarına başvurulmalıdır.
Risk Değerlendirmesi ve Tedavi Süreci
Doç. Dr. Sönmezer, sağlık kuruluşlarına başvuran kişilerin risk durumlarının Sağlık Bakanlığı Kuduz Saha Rehberi Yönergesi doğrultusunda değerlendirildiğini belirtiyor. Vahşi hayvan ısırmaları en üst seviyede riskli olarak kabul edilir ve bu durumda hemen kuduz aşısı ve immünglobülin uygulanması gerekir.
Sahipli ve Aşılı Hayvanlar
Sahipli, gözlemlenebilir ve aşılı hayvanlar tarafından ısırılma durumunda kuduz riski oldukça düşüktür. Bu tür durumlarda hayvanın aşı karnesi kontrol edilerek gerekli önlemler alınır ve genellikle sadece yaranın bakımı önerilir.
Vahşi Hayvan Isırmaları
Vahşi hayvanlar tarafından derin ısırıklar en yüksek risk taşır. Bu durumlarda kuduz aşısı ve immünglobülin tedavisi yapılır. Ayrıca, yara bölgesinin tazyikli, sabunlu su ile yıkanması ve hızla sağlık kuruluşuna başvurulması gereklidir.
Kuduz Aşısının Zamanlaması
Isırılma veya tırmalanma sonrası kuduz aşısının ilk 24 saat içinde uygulanması koruyuculuğu artırır. Ancak, herhangi bir nedenle geç kalınmış olsa bile, mümkün olan en kısa sürede sağlık kuruluşuna başvurulmalı ve tedavi başlatılmalıdır.
Yerli Kuduz Aşısı Çalışmaları
Doç. Dr. Sönmezer, yerli kuduz aşısı çalışmalarının Türkiye'de hızla ilerlediğini belirtiyor. Yerli aşı, tedaviye daha hızlı ulaşılmasını sağlayacak ve aşının tüm sağlık kuruluşlarında daha kolay temin edilebilmesini mümkün kılacaktır. Şu anda, Türkiye'de Hindistan kaynaklı kuduz aşıları yaygın olarak kullanılmaktadır.
