AŞIRI HAVA OLAYLARI GIDA FİYATLARINI TETİKLİYOR
İklim değişikliği kaynaklı kuraklık, sel ve sıcak hava dalgaları, dünya genelinde temel gıda ürünlerinin fiyatlarını yükseltiyor. Son yıllarda yaşanan aşırı hava olayları nedeniyle kahve, kakao, pirinç, patates ve sebze gibi ürünler ciddi oranda zamlandı. Gıda fiyatlarındaki bu artış, özellikle düşük gelirli ülkelerde ve hanelerde gıda güvenliği risklerini büyütüyor.
Avrupa'da yapılan "İklim Aşırılıkları, Gıda Fiyatı Sıçramaları ve Bunların Daha Geniş Toplumsal Riskleri" adlı araştırmaya göre, iklim değişikliği farklı bölgelerde farklı ürünleri etkiliyor. Örneğin; Güney Avrupa'da 2022-2023 dönemindeki şiddetli kuraklık, AB genelinde zeytinyağı fiyatlarının Ocak 2024’te bir yılda %50 artmasına neden oldu.
ASYA’DA SICAK, AVRUPA’DA KURAKLIK
Doğu Asya’da 2024’teki sıcak hava dalgaları Kore lahanasının fiyatını %70, Japon pirincini ise %48 artırdı. Çin'de sebze fiyatları Haziran-Ağustos döneminde %30 yükseldi. Hindistan’da patates ve soğan fiyatlarında sırasıyla %81 ve %89 artış yaşandı.
Vietnam’da Şubat 2024’teki sıcak dalganın ardından robusta kahvesinin fiyatı %100 arttı. Endonezya’daki kuraklık sonrası pirinç %16 zamlandı. Pakistan'da ise 2022’deki seller, kırsalda haftalar içinde gıda fiyatlarını %50 artırdı.
AMERİKA KITASINDA DA DURUM VAHİM
ABD’nin sebze üretiminde önemli rol oynayan California ve Arizona’da yaşanan kuraklık sebze fiyatlarını bir yılda %80 artırdı. Meksika’da da 2023 kuraklığı sonrası meyve ve sebzeler %20 zamlandı.
Güney Afrika’da Mart 2024’teki sıcak dalga sonrası mısır fiyatı %36 yükseldi. Etiyopya’da 2022 kuraklığının ardından gıda fiyatlarında %40’lık bir artış görüldü. Avustralya’daki sellerin ardından marul fiyatları ise %300'e kadar çıktı.
KÜRESEL KAKAO VE KAHVE FİYATLARI FIRLADI
Dünyanın en büyük kahve üreticisi Brezilya’da 2023’teki kuraklık, küresel kahve fiyatlarının Ağustos 2024’te %55 artmasına yol açtı. Kakao üretiminde lider olan Gana ve Fildişi Sahili’nde ise yaşanan kuraklık sonrası fiyatlar Nisan 2024’te bir yıl içinde %300 yükseldi.
DAR GELİRLİLER İÇİN GIDA GÜVENLİĞİ TEHDİT ALTINDA
Gıda fiyatlarındaki artış, özellikle düşük gelirli hanelerde beslenme yetersizliğine ve buna bağlı sağlık sorunlarına neden oluyor. Bu durum, sağlık sistemleri üzerindeki yükü artırırken kamu harcamalarında da artışa yol açıyor. Aynı zamanda genel enflasyonu da tetikleyen bu artışlar, gelişmekte olan ülkeler için ciddi ekonomik risk anlamına geliyor.
