Yaz tatili döneminde çocukların dijital cihaz kullanımında artış gözlemlenirken, bu durum çocukların uyku düzeni, fiziksel aktivite ve ruhsal sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabiliyor. Bayındır İçerenköy Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Uzmanı Dr. Nimtaj Abdullayeva, ebeveynlerin çocukların ekran süresini düzenlemedeki kritik rolüne dikkat çekti.
Bayındır Sağlık Grubu tarafından yapılan açıklamaya göre, okulların tatil olmasıyla birlikte çocuklar günün büyük bölümünü tablet, telefon ve bilgisayar gibi cihazların başında geçiriyor. Uzun süreli ekran kullanımı, uyku bozukluklarından sosyal ilişkilerin zayıflamasına, fiziksel aktivite eksikliğinden ruhsal sorunlara kadar pek çok riski beraberinde getiriyor.
Yaşa Göre Ekran Süresi Önerileri
Dr. Abdullayeva, ekran süresinin çocuğun yaşına göre düzenlenmesi gerektiğini vurguladı:
- 18 aydan küçük çocukların ekranla teması yalnızca bir yetişkin eşliğinde yapılan görüntülü görüşmelerle sınırlı olmalıdır.
- 18–24 ay aralığında ebeveyn eşliğinde ve eğitici içeriklerle sınırlı ekran kullanımı mümkündür.
- 2–5 yaş grubunda eğitici olmayan ekran süresi hafta içi 1 saati, hafta sonları ise 3 saati aşmamalıdır.
- 6 yaş ve üzerindeki çocuklarda ekran süresi aile ile birlikte planlanmalı, günlük yaşam alışkanlıklarına zarar vermeyecek şekilde sınırlandırılmalıdır.
Ebeveynler Rol Model Olmalı
Abdullayeva, çocukların ekran kullanımında en önemli rol modelin ebeveynler olduğunu belirtti:
"Ebeveynin ekran alışkanlıkları çocuğun dijital teknolojiyle ilişkisini doğrudan etkiler. Aile yemeklerinde, yürüyüşlerde veya sohbet sırasında ekran kullanımına ara vermek, çocuklara ekran dışı etkileşimlerin önemini öğretir."
Uzman, ekran süresinin tamamen yasaklanmasındansa kaliteli ve üretken zaman haline getirilmesini öneriyor. Çizim yapmak, dijital müzik listesi hazırlamak veya görüntülü aile görüşmeleri gibi etkinlikler, ekran süresini sosyal ve eğitici bir deneyime dönüştürebiliyor.
Aileler İçin Pratik Öneriler
Çocukların dijital dünyayla sağlıklı bir ilişki kurabilmesi için Abdullayeva şu önerilerde bulundu:
- Ekranları çocukları susturmak veya oyalamak için kullanmayın.
- Uyku saatinden en az 30 dakika önce tüm cihazları kapatın.
- Cihazları yatak odasına sokmayın, ortak alanda şarj edin.
- Bildirimlere hemen yanıt vermek yerine, çocuğunuzla iletişimi önceliklendirin.
- Spor, sanat, doğa gezileri ve kitap okuma gibi ekran dışı aktivitelerle zamanı değerlendirin.
Uzman, bu yaklaşımın çocuğun dijital dünyada sağlıklı ve sorumlu bireyler olarak yetişmesine yardımcı olacağını vurguladı.
