Türkiye’nin farklı bölgelerinde doğadan toplanan mantarlar, sofralara lezzet katmak için sıkça tercih ediliyor. Ancak her mantar güvenli değil. Bazı türler, içerdiği zehirli bileşikler nedeniyle insan sağlığı üzerinde ciddi etkilere yol açabiliyor. Her yıl özellikle ilkbahar ve sonbaharda doğal alanlardan toplanan zehirli mantarların tüketimi sonucu onlarca zehirlenme vakası meydana geliyor.
Bu nedenle hangi mantarın zararlı olduğunu bilmek büyük önem taşıyor. İşte Türkiye’de sık karşılaşılan ve tehlike arz eden mantar türleri:
1- KÖYGÖÇÜREN: ÖLÜM MELEĞİ
Halk arasında “ölüm meleği” ya da “evcikkıran” olarak bilinen bu mantar, Türkiye’de en çok zehirlenmeye yol açan türlerden biri. Görünüşü birçok yenilebilir mantara benzediği için kolayca karıştırılabiliyor. Yenildiğinde vücutta ağır hasara neden olabilir ve hayati risk oluşturur.
2- SİNEK MANTARI: HALÜSİNASYON VE BULANTI RİSKİ
Kırmızı şapkalı ve beyaz benekli sinek mantarı, özellikle ormanlık alanlarda yetişiyor. Tüketildiğinde halüsinasyon, mide bulantısı ve dengesizlik gibi ciddi belirtiler gösterebiliyor.
3- AMANİTA PANTHERİNA: SİNİR SİSTEMİ ÜZERİNDE ETKİLİ
Koyu renkli şapkası ve beyaz halkalarıyla tanınan Amanita pantherina, sinek mantarına benzer özellikler taşıyor. İçerdiği zehirli bileşikler, sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratabiliyor.
4- AĞULU MANTAR: SİNDİRİM SİSTEMİNİ ETKİLER
Zeytinliklerde, çürümüş ağaç kütüklerinde ve nemli bölgelerde yetişen parlak turuncu renkli ağulu mantar, özellikle yenilebilir kanlıca mantarıyla karıştırıldığında ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
5- CENAZE ÇANI: KÜÇÜK AMA ÖLÜMCÜL
Doğada kütükler üzerinde bulunan cenaze çanı mantarı, küçük ve zararsız görünse de içerdiği zehirli bileşikler nedeniyle ciddi sağlık problemlerine sebep olabiliyor.
6- KUZUGÖBEĞİ EBESİ: GÖRÜNÜŞ ALDATICI
Kuzugöbeği mantarına benzeyen bu tür, çiğ ya da pişirilmiş tüketildiğinde zararlı hale geliyor. Bu nedenle doğadan toplanan her benzer tür güvenli kabul edilmemeli.
7- ŞEYTAN MANTARI: KUSMA VE BULANTI RİSKİ
Etli yapısıyla dikkat çeken şeytan mantarı, tüketildiğinde şiddetli mide bulantısı ve kusmaya yol açabiliyor.
8-YALANCI DEDE MANTARI: KARIŞTIRILDIĞINDA TEHLİKELİ
Gerçek dede mantarına benzeyen yalancı dede mantarı, karıştırıldığında ciddi sağlık sorunları oluşturabiliyor. Pişirilse dahi zararlı etkisini kaybetmiyor.
Uzmanlar, doğadan mantar toplarken türleri iyi tanımayan kişilerin kesinlikle tüketmemesi gerektiğini vurguluyor. Her mantarın güvenli olmadığını bilmek, zehirlenme riskini önlemenin en etkili yolu olarak öne çıkıyor.
