Dünya genelinde bebeklerin sağlıklı gelişimi açısından en değerli besin olarak kabul edilen anne sütü, emzirmenin desteklenmesiyle daha geniş kitlelere ulaştırılmaya çalışılıyor. UNICEF'in Küresel Emzirme Puan Kartı verilerine göre, dünya çapında 6 aydan küçük bebeklerin yalnızca yüzde 48’i anne sütü alabiliyor. Türkiye’de ise bu oran yaklaşık yüzde 40.
Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi Yenidoğan Uzmanı Prof. Dr. Sevilay Topçuoğlu, anne sütünü “ilk aşı” olarak nitelendirerek, toplumun tüm bireylerinin anneleri emzirmeye teşvik etmesi gerektiğini belirtti.
Donör Sütler Profesyonel Kaynaktan Temin Edilmeli
Anne sütü eksikliği durumunda önerilen donör süt uygulamasının, yalnızca tıbbi değerlendirmeden geçmiş ve pastörize edilmiş kaynaklardan sağlanması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Topçuoğlu, şu uyarılarda bulundu:
“Özellikle 1500 gramın altındaki prematüre bebeklerde annenin sütü yoksa donör süt öneriliyor. Ancak bu sütler profesyonel merkezlerden temin edilmeli. Aksi halde enfeksiyon riski taşır ve bebek sağlığı açısından ciddi tehdit oluşturabilir.”
Türkiye'de henüz resmî bir anne sütü bankası sistemi bulunmadığı için, bu tür uygulamaların yaygınlaşması şu anda önerilmiyor.
Emzirmeye Psikolojik Destek Şart
Süt üretiminin doğum sonrası dönemde doğal olarak az olabileceğini ve bu durumun annelerde strese neden olabileceğini belirten Prof. Dr. Topçuoğlu, "Sütü kesilen annelerde relaktasyon mümkündür. Bu konuda emzirme danışmanları ve laktasyon uzmanları önemli rol oynuyor." dedi.
"Anne ve Bebek Emzirmeye Programlı Doğar"
Yenidoğan Yoğun Bakım Uzmanı Doç. Dr. Emre Dinçer ise anne sütünün sadece besin değil, bağışıklık sistemi için güçlü bir destek olduğunu ifade etti. Anne ile bebek arasında bağ kurulmasına da katkı sağladığını belirten Dinçer, şu ifadeleri kullandı:
“Bebekler doğuştan emmeye programlıdır. Annenin de emzirmeye biyolojik olarak hazır olduğunu biliyoruz. Bu nedenle annenin stresten uzaklaştırılması, aynı odada kalması ve doğal sürece odaklanması emzirmeyi olumlu etkiler.”
Anne Sütü, Bebeğin Bağışıklığını Nasıl Güçlendiriyor?
Doç. Dr. Dinçer, emzirme sırasında anne sütünde geri akış yoluyla bebekten gelen enfeksiyon ögelerinin annenin bağışıklık sistemini uyardığını ve bu sayede süt aracılığıyla bebeğe özel bağışıklık yanıtı taşındığını söyledi.
Başka Bebek İçin Anne Sütü Neden Önerilmiyor?
Anne sütünde gün içinde bile değişen içerik olduğunu belirten Dinçer, şu bilgileri paylaştı:
“Sabah sütü ile akşam sütü birbirinden farklı içeriktedir. Bu denli bireysel bir besinin, başka bir bebeğe verilmesi önerilmez. Kontrolsüz alınan sütler, özellikle prematüre bebeklerde ciddi enfeksiyon risklerine yol açabilir.”
Dünya Sağlık Örgütü'nün 2025 hedefleri arasında bebeklerin ilk 6 ay sadece anne sütüyle beslenme oranının yüzde 50’ye çıkarılması bulunuyor. Türkiye bu hedefin henüz gerisinde olsa da, Sağlık Bakanlığı’nın bu alanda eğitim ve bilgilendirme çalışmaları sürüyor.
