Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), tüberkülozun 2024 yılında 1,23 milyon kişinin ölümüne yol açtığını ve dünyanın en fazla can alan bulaşıcı hastası olmaya devam ettiğini açıkladı. DSÖ, COVID-19 salgını sonrası kaydedilen düşüşlerin kırılgan olduğunu ve salgınların hâlâ ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.
Rapor, tüberküloz vakalarının geçen yıla kıyasla yaklaşık yüzde 2 azaldığını, ölümlerin ise yüzde 3 düştüğünü ortaya koydu. Buna rağmen dünya genelinde 10,7 milyon kişi tüberküloza yakalandı. Bu kişilerden 5,8 milyonu erkek, 3,7 milyonu kadın ve 1,2 milyonu çocuklardan oluşuyor.
VAKALARIN ÜÇTE İKİSİ SEKİZ ÜLKEDE YOĞUNLAŞIYOR
Tüberküloz vakalarının büyük çoğunluğu sekiz ülkede görüldü. Hindistan yüzde 25 ile en yüksek vaka oranına sahipken, Endonezya (yüzde 10), Filipinler (yüzde 6,8), Çin (yüzde 6,5), Pakistan (yüzde 6,3), Nijerya (yüzde 4,8), Demokratik Kongo Cumhuriyeti (yüzde 3,9) ve Bangladeş (yüzde 3,6) listede yer aldı.
Hastalığı artıran başlıca faktörler arasında yetersiz beslenme, HIV enfeksiyonu, diyabet, sigara kullanımı ve alkol bağımlılığı bulunuyor. HIV pozitif kişilerde tüberküloz, en fazla ölüme yol açan enfeksiyon olarak öne çıkıyor; geçen yıl HIV ile yaşayan 150 bin kişi tüberküloz nedeniyle hayatını kaybetti.
TEDAVİ VE AŞI ÇALIŞMALARI HIZ KAZANDI
2024’te 8,3 milyon kişi tüberküloz teşhisi alarak tedaviye erişti ve tedavi başarı oranı yüzde 68’den yüzde 71’e yükseldi. DSÖ, 2000’den bu yana zamanında tedavi sayesinde 83 milyon kişinin hayatının kurtulduğunu tahmin ediyor.
Dünya genelinde 63 yeni tanı testi geliştirilme aşamasında bulunuyor ve 29 yeni ilaç klinik deneylerde yer alıyor. İnsanlar üzerinde test edilen 18 tüberküloz aşı adayı mevcut; altısı Faz 3 aşamasında. Mevcut BCG aşısı çocuklar için kullanılırken, erişkinler için yeni bir aşı bulunmuyor.
DSÖ ve küresel sağlık uzmanları, daha kısa ve etkili tedaviler, gelişmiş önleme stratejileri ve yapay zekâ destekli hızlı teşhis yöntemleriyle tüberküloza karşı mücadeleyi güçlendirmeyi hedefliyor.