İstanbul, Birinci Dünya Savaşı’nın ardından İtilaf Devletlerinin 13 Kasım 1918’de başlattığı işgalden 6 Ekim 1923’te kurtuldu. İşgal, Osmanlı’nın savaş sonrası yenilgiyi kabul etmesiyle başladı ve 4 yıl 10 ay 23 gün sürdü.
İşgalin ardından Mustafa Kemal Paşa’nın önderliğinde Kurtuluş Savaşı başlarken, İtilaf Devletleri resmi olarak 16 Mart 1920’de İstanbul’u işgal etti. Mustafa Kemal Paşa, şehre adım attığında “Geldikleri gibi giderler” sözleriyle tarihe geçti.
TAHLİYE SÜRECİ VE LOZAN ETKİSİ
Mudanya Mütarekesi kapsamında Trakya topraklarının teslimi yapılırken, İstanbul’un tahliyesi için Refet Paşa ve Selahattin Adil Paşa görevlendirildi. İşgal kuvvetleri Lozan Barış Antlaşması sonrası 23 Ağustos 1923’ten itibaren şehri boşaltmaya başladı. Son birlik, 4 Ekim 1923’te Dolmabahçe Sarayı önünde Türk bayrağını selamlayarak ayrıldı.
6 Ekim 1923’te Şükrü Naili Paşa komutasındaki Türk askerlerinin İstanbul’a girmesiyle işgal resmen sona erdi. Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Satan, İstanbul’un tahliyesinin vatanın bütünlüğü açısından kritik bir adım olduğunu vurguladı.
İSTANBUL’UN KURTULUŞU VE ÖNEMİ
İstanbul’un kurtuluşu, Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin güçlenmesine ve vatanın bütünlüğünün sağlanmasına önemli katkı sağladı. 6 Ekim, her yıl “İstanbul’un Kurtuluş Günü” olarak törenlerle anılıyor.
Prof. Dr. Satan, tahliye sürecinin Ankara ve İstanbul’daki iş birliği sayesinde sorunsuz tamamlandığını, Türk asker ve idarecilerinin olağanüstü çabalarıyla işgalin sona erdiğini belirtti.