Sosyal medyanın eğlence amaçlı ve aşırı tüketimi, son yıllarda sıkça tartışılan “beyin çürümesi” kavramını gündeme getirdi. Oxford Sözlüğü tarafından 2023'te yılın kelimesi seçilen bu terim, bireylerin sosyal medya kullanımına bağlı olarak zihinsel ve entelektüel becerilerinde gerileme yaşamasını ifade ediyor.
Süreci değerlendiren Prof. Dr. Aşkın Esen Hastürk, “Beyin çürümesi kavramı ürkütücü gibi görünse de, bu daha çok sosyal medya alışkanlıklarına yönelik bir tanımlama. Sosyal medyanın aşırı ve gereksiz kullanımı bireylerde entelektüel zayıflama, hafıza sorunları ve sosyal izolasyona neden olabilir” ifadelerini kullandı.
BEYİN ÇÜRÜMESİ NEDİR?
“Beyin çürümesi” terimi, sosyal medyanın aşırı kullanımına bağlı olarak bireylerde görülen zihinsel gerilemeyi tanımlıyor. Prof. Dr. Hastürk, sürekli bildirim kontrolü, telefon bağımlılığı ve sosyal medya içeriğine aşırı maruz kalmanın bu olgunun en belirgin işaretleri arasında olduğunu söyledi. Ayrıca, pandeminin bu alışkanlıkları hızlandırdığına dikkat çeken Hastürk, “Özellikle gençler arasında çevrim içi aktiviteler ciddi şekilde arttı. Bu durum sosyal ve duygusal gelişimlerini olumsuz etkiliyor” dedi.
GENÇLERDE SOSYAL MEDYA ETKİSİ ARTIYOR
ABD’de yapılan bir araştırmaya göre, 2023 yılında 6-14 yaş arası çocukların sosyal medya bağımlılığı pandemi öncesine göre %40’tan %70’lere çıktı. Günlük çevrim içi süreleri 9 saate kadar ulaşan gençlerin, bu süreçte sosyal beceriler ve duygusal dayanıklılık kazanmada zorlandıkları tespit edildi.
BATILI ÜLKELERDE ÖNLEMLER
Bazı Batılı ülkeler, sosyal medya kullanımının zararlarını azaltmak için çeşitli tedbirler almaya başladı. Prof. Dr. Hastürk, ekran süresinin sınırlandırılması, telefon kullanım yaşının yükseltilmesi gibi önlemlerin gençlerin zihinsel ve sosyal gelişimleri için kritik olduğunu belirtti.
Ailelere düşen görevleri hatırlatan Hastürk, çocukların sosyal medya kullanımına dikkat edilmesi gerektiğini ve gerçek dünyada etkinliklere daha fazla zaman ayrılmasının önemini vurguladı.