Bilim insanları, zehirli bir kertenkelenin tükürüğünde bulunan özel bir proteinin pankreas tümörlerinin tespitinde etkili olabileceğini ortaya koydu. Yeni yöntemle, özellikle insülinoma adı verilen nadir pankreas tümörlerinin yüzde 95 başarı oranıyla saptanabileceği bildiriliyor.
Pankreasın insülin üreten hücrelerinde meydana gelen bozulmalar, genellikle insülinoma olarak adlandırılan tümörlere yol açabilir. Çoğunlukla iyi huylu olan bu tümörler, kan şekerini düşürerek bayılma, nöbet gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Mevcut Yöntemlerin Yetersizliği
Uzmanlar, insülinomaların küçük boyutları nedeniyle geleneksel tarama yöntemleriyle tespit edilmesinin zor olduğunu belirtiyor.
Hollanda’daki Radboud Üniversitesi Tıp Merkezi’nden Martin Gotthardt, geçmişte cerrahların tümörün yerini bulabilmek için pankreasın tamamını kesmek zorunda kaldığını ifade ediyor. Ancak tümörlerin tespit edilememesi durumunda, ameliyatlar genellikle yapılamıyor çünkü doktorlar pankreasın tamamını çıkarmaktan kaçınıyor.
Gila Canavarı Çözüm Olabilir
Gotthardt ve ekibinin yaptığı araştırma, bu soruna ilginç bir çözüm sunuyor: ABD ve Meksika'da yaşayan zehirli bir kertenkele olan Gila canavarı. Bu kertenkele, pankreas tümörlerinin tespitinde büyük bir potansiyele sahip.
Kertenkelenin tükürüğündeki bir protein, daha önce diyabet tedavisinde kullanılmış ve pankreastaki reseptörlere bağlanarak insülin üretimini artırdığı görülmüştü. Araştırmacılar, bu proteinin pankreas tümörlerini tespit etmek için de kullanılabileceğini keşfetti.
Yeni Yöntemin Başarı Oranı
Proteine eklenen radyoaktif bir molekül, pankreas tümörlerini saptamada etkili oldu. Ancak ilk aşamada düşük kan şekeri ve mide bulantısı gibi yan etkiler gözlemlendi.
Araştırmacılar, proteindeki molekülü değiştirerek yan etkileri ortadan kaldırmayı başardı. 69 hastayla yapılan testlerde, bu yöntem yüzde 95 oranında başarı gösterdi. Geleneksel yöntemlerde ise başarı oranı yalnızca yüzde 65 civarında.
Cerrahi Müdahalede Yeni Bir Dönem
Yeni yöntemle tespit edilen tümörler, cerrahi müdahale ile başarılı bir şekilde çıkarıldı. Araştırmanın başyazarı Marti Boss, bu tarama yönteminin mevcut tekniklerin yerini alabileceğini belirterek şu açıklamayı yaptı:
“Bu yöntemle ameliyat edilen hastalar tamamen iyileşti ve normal yaşamlarına döndü.”
Gelecek İçin Umut Verici
Yeni yöntem, pankreas tümörlerinin erken teşhis ve tedavisinde devrim yaratabilir. Gila canavarı tükürüğünden elde edilen bu proteinin, pankreas kanseri gibi daha ciddi vakalarda da kullanılıp kullanılamayacağı ise merakla bekleniyor.