Çin’de otomotiv düzenleyici kurumlar, güvenlik riskleri ve işlevsellik sorunları nedeniyle elektrikli araçlarda tamamen gizlenen kapı kollarını yasaklama kararı aldı. Yarı gizlenen ve klasik kapı kolları kullanımına devam edilecek, ancak bunlarda mekanik yedekleme sistemi zorunlu olacak.
Kapı kollarına yönelik zorunlu standart taslağının bu ay tamamlanması planlanıyor. Taslak, tamamen gizlenen kolların yasaklanmasını öngörüyor ve bir yıllık geçiş süreci tanıyor. Yasağın Temmuz 2027’den itibaren yürürlüğe girmesi ve o tarihten sonra satılacak araçlarda bu tasarımın yer almaması bekleniyor. Ayrıca, kaza gibi olağandışı durumlarda kapıların otomatik açılmasına dair şartlar da düzenlemede yer alacak.
Mühendislik ve güvenlik riskleri
Elektrikli araçlarda estetik ve aerodinamik avantaj sağlamak amacıyla tercih edilen gizli kapı kolları, mühendislik verilerine göre sağladığı faydayı sınırlı. Sürtünme katsayısı düşüşü yalnızca 0,01 Cd ve 100 km’de 0,6 kWh enerji tasarrufu sağlıyor. Ancak bu mekanizmalar 7-8 kilogram ek ağırlık yaratıyor ve kazançları ortadan kaldırıyor.
Elektronik kapı kollarının maliyeti mekanik kollara göre üç kat daha yüksek ve arıza oranı sekiz kat daha fazla. Güç kaybı, soğuk hava veya yangın gibi durumlarda kapıların çalışmaması, yolcuların tahliyesini ve kurtarma ekiplerinin müdahalesini zorlaştırıyor. Çarpışma testlerinde, elektronik kolların yan çarpışmalarda açılma oranı %67, mekanik kolların ise %98 olarak ölçüldü.
Ulusal Kaza Derinlemesine Araştırma Sistemi, 2024’te kapı kolu kaynaklı kazaların %47 arttığını ve bunların %82’sinin gizli kollarla ilişkili olduğunu raporladı.
Üretici tepkileri ve diğer tasarım trendleri
Bazı üreticiler daha temkinli davranıyor. Volkswagen yarı gizlenen kapıları tercih ederken, FAW-Audi’nin A5L ve Q6L e-tron modellerindeki yarı gizlenen kollar, çarpışma durumunda kırmızı ip ile kurtarma ekiplerinin müdahalesine imkan tanıyor.
Kapı kollarının yanı sıra, tamamen dokunmatik ekranlar, panoramik cam tavanlar ve elektronik yan aynalar gibi tasarım trendleri de eleştiri topluyor. Euro NCAP, 2026’dan itibaren kritik işlevleri yalnızca dokunmatik ekrana entegre edilen araçlara beş yıldız vermeyecek.