Afrika’dan ilkbaharda Anadolu’ya üreme amacıyla göç eden arı kuşları, genç arıların gelişim döneminde kolonilere ciddi zarar veriyor. Uzmanlar ve arıcılar, bu doğal sürecin bal verimini düşürdüğüne dikkat çekerken, arı kuşlarına zarar vermeden alınabilecek önlemleri de paylaştı.
Göçmen kuş türlerinden olan arı kuşları (Merops apiaster), renkli tüyleri ve seri manevralarıyla dikkat çekiyor. Ancak bu canlılar, özellikle nisan ve mayıs aylarında kovanlardan yeni çıkan genç arılarla besleniyor. Günde yaklaşık 200 arı tüketen arı kuşları, bu dönemde kolonilerde işçi arı kayıplarına yol açarak bal üretimini olumsuz etkiliyor.
Arıcıların Mücadelesi: “Kukla Diken de Var, Radyo Çalan da”
Diyarbakır Dicle Vadisi’nde kovanlarını konumlandıran gezgin arıcı Hasan Kara, bu dönemde arıların ciddi tehlike altında olduğunu belirtti.
Kara, “Genç arıların geri dönmesi gerekiyor ama arı kuşları buna izin vermiyor. İşçi arı kaybı verimi düşürüyor. Kimi arıcı kukla diker, kimi radyo çalar ama bu tam bir çözüm olmuyor” dedi.
Arıların 6 kilometrelik mesafeye kadar gidebildiğini vurgulayan Kara, arı kuşlarının özellikle gün doğumu ve batımında yoğun şekilde kovan çevresinde görüldüğünü ifade etti.
Akademisyenlerden Bilimsel Uyarılar
Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Satar, arı kuşlarının genç arılar üzerinde oluşturduğu baskıya dikkat çekti.
“Yeni çıkan arılar doğaya alışamadıkları için kuşlardan kaçamıyorlar. Bu da koloni yapısını zayıflatıyor ve üretimi azaltıyor” diye konuştu.
Prof. Dr. Recep Karakaş ise arı kuşlarının nehir ağızları, yumuşak topraklar gibi yerlerde yuvalandığını ve genellikle elektrik tellerine tüneyerek avlandıklarını anlattı.
Karakaş, “Kovanların bu tür alanlardan uzak konumlandırılması, riski azaltabilir. İlkbaharda arılar daha zayıf olduğu için kolay av oluyorlar” dedi.
Çözüm Önerileri: Ses, Ağ ve Suluk Kullanımı
Bingöl Üniversitesi Arıcılık Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdür Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Sedat Yelkovan, arı kuşlarının zararlarını önlemeye yönelik bazı etkili yöntemleri şöyle sıraladı:
· Arıların geçebileceği, kuşların geçemeyeceği gölgelendirici ağlar kovan çevresine gerilebilir.
· Arı kuşlarını korkutmak için atmaca sesleri çalınabilir.
· Boş varillerle gürültü çıkarılarak kuşlar uzaklaştırılabilir.
· Arıların uzak mesafelere gitmesini engellemek için kovanlara yakın suluklar yerleştirilebilir.