Günlük yaşamda sıkça kullandığımız omuz eklemi, vücudun en hareketli ve en karmaşık eklemlerinden biridir. Bu özelliği sayesinde yüksek hareket kabiliyetine sahip olan omuz, aynı zamanda travmalara ve dejeneratif hastalıklara da açık bir yapıya sahiptir. Özellikle omuz ağrısı ve hareket kısıtlılığı yaşayan hastalarda, omuz protezi cerrahisi yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabiliyor.
Uzman Uyarıyor: Ağrı ve Hareket Kısıtlılığı İhmal Edilmemeli
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ufuk Özkaya, omuz protezi ameliyatının özellikle ilerleyici omuz eklem hastalıklarında etkili bir çözüm sunduğunu belirtti. İlk olarak ilaç tedavisi, fizik tedavi ve eklem içi enjeksiyonlar uygulanıyor. Ancak bu yöntemlerden fayda sağlanamayan durumlarda protez cerrahisi gündeme geliyor.
Omuz Eklemi Nasıl Çalışır?
Omuz eklemi, üst kol kemiği (humerus) ile kürek kemiği (skapula) arasında yer alır. Eklem yüzeylerini kaplayan kıkırdak dokusu ve onu besleyen eklem sıvısı, hareketin sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesini sağlar. Ancak bu yapıların bozulması durumunda ağrı, fonksiyon kaybı ve hareket kısıtlılığı oluşur.
Hangi Durumlarda Omuz Protezi Gerekir?
Aşağıdaki hastalıklar omuz protezi gerektirebilir:
-
Omuz kireçlenmesi (artroz)
-
Romatizmal omuz hastalıkları
-
Avasküler nekroz (kemik beslenme bozukluğu)
-
Yaşlılarda parçalı omuz kırıkları
-
Omuz tümörleri
-
Ciddi tendon yırtığı sonrası gelişen fonksiyon kayıpları
Tanı Sürecinde Hangi Testler Uygulanır?
Omuz protezi öncesinde röntgen genellikle tanı için yeterlidir. Gerekli durumlarda:
-
Bilgisayarlı tomografi (kemik yapısını değerlendirmek için),
-
MR (kas ve tendon yapıları için),
-
EMG gibi sinir iletim testleri de istenebilir.
Omuz Protezi Türleri Nelerdir?
Omuz protezleri, hastanın omuz yapısına ve fonksiyonel durumuna göre belirlenir:
-
Yarım Omuz Protezi:
Sadece humerus başı değiştirilir. Özellikle çok parçalı kırıklarda kullanılır. -
Tam Omuz Protezi:
Hem humerus hem de glenoid kısmı değiştirilir. Rotator manşet tendonlarının sağlam olması gerekir. -
Ters Omuz Protezi:
Tendon hasarının ileri düzeyde olduğu, özellikle yaşlı hastalarda tercih edilir. Protez yapısı ters yerleştirilerek kas gücüyle hareket sağlanır.
Ameliyat Sonrası Süreç ve Günlük Hayata Dönüş
Ameliyat sonrası iyileşme süreci hastanın genel sağlık durumu ve fizik tedaviye katılımına bağlı olarak değişir. Masa başı işlere genellikle 3 hafta sonra başlanabilirken, ağır işler için 4 ila 6 ay beklenmesi gerekebilir. İlk bir ay boyunca:
-
5 kilodan fazla ağırlık kaldırılmamalı,
-
Kolu yukarı uzatma, itme veya çekme hareketlerinden kaçınılmalıdır.
Fizik tedavi ile omuzun eski hareket kabiliyeti ve kas gücü yeniden kazanılabilir.
Omuz Ağrınız Ciddiye Alınmalı
Omuz ağrısı, harekette zorlanma ve günlük işleri yapamama gibi belirtiler varsa, vakit kaybetmeden bir ortopedi ve travmatoloji uzmanına başvurulması büyük önem taşıyor. Erken tanı ve doğru tedavi ile yaşam kalitesi artırılabilir.