Yaz Aylarında D Vitamini Eksikliği Görülmeye Devam Ediyor
Yaz mevsimiyle birlikte güneş ışığına daha fazla maruz kalınsa da, D vitamini eksikliği hâlâ ciddi bir sağlık sorunu olmaya devam ediyor. Uzmanlar, özellikle çocuklar, yaşlılar, ofis çalışanları ve kronik hastalıkları olan bireylerin yaz boyunca da D vitamini düzeylerini takip ettirmeleri gerektiği konusunda uyarıyor.
Dr. Feyza Özdemir, D vitamini sentezinin yalnızca güneş ışığına maruz kalmakla sınırlı olmadığını, zaman, süre ve maruz kalma koşullarının da son derece önemli olduğunu belirtiyor. UVB ışınlarının doğrudan cilde temas etmesi, sentezin gerçekleşmesi için temel koşullardan biri.
Güneş Kremleri Sentezi Yüzde 90'dan Fazla Azaltabiliyor
Yapılan klinik araştırmalara göre, SPF 15 içeren bir güneş kremi, D vitamini üretimini %90 oranında engelleyebiliyor. Gölge, cam arkasında kalmak veya uzun kollu giysilerle güneşe çıkmak da benzer şekilde sentezi durduruyor.
Bu durum, güneşli ülkelerde bile D vitamini eksikliğinin yaygın olmasının sebeplerinden biri. Türkiye'de toplumun %88’inde D vitamini düzeyleri yetersiz. Çocuk ve ergenlerin %60’ından fazlası da bu eksiklikten etkileniyor.
Doğru Güneşlenme Ne Zaman ve Nasıl Olmalı?
Uzmanlara göre, mayıs-eylül ayları arasında, saat 11:00–14:00 arasında, açık tenli kişiler için yüz, kollar ve bacakların 15–30 dakika güneşe maruz kalması öneriliyor. Ancak bu mümkün olmadığında ya da vücut yeterince D vitamini üretemediğinde takviye kullanımı gündeme geliyor.
Dünya Sağlık Örgütü ve Amerikan Pediatri Akademisi, bebeklerde doğumdan itibaren günde 400 IU D vitamini takviyesi öneriyor.
D Vitamini Takviyeleri Nasıl Seçilmeli?
D vitamini, yağda çözünen bir vitamindir. Özellikle zeytinyağı bazlı formülasyonlar, içeriğindeki oleik asit sayesinde hem emilim hem de antioksidan destek sağlar. Takviye seçiminde katkı maddesi içermeyen, BHA, yapay tatlandırıcı ve koruyuculardan arındırılmış ürünler tercih edilmelidir.
Besin Kaynakları Yeterli mi?
D vitamini en çok balık, yumurta ve kırmızı et gibi hayvansal gıdalarda bulunur. Bitkisel kaynaklardan alınabilen D2 formu ise, vücutta sentezlenen D3 formuna göre daha düşük etkilidir. Türkiye Beslenme Rehberi 2022’ye göre, ülkemizde besinlerle alınan D vitamini miktarı %96 oranında yetersiz kalıyor.
Kemik Sağlığı ve Bağışıklık İçin Kritik Bir Destek
D vitamini, kalsiyum emilimini düzenleyerek kemik sağlığını korur. Eksikliği çocuklarda raşitizme, yetişkinlerde ise osteoporoza yol açabilir. Ayrıca, bağışıklık sistemi üzerinde de destekleyici etkisi olduğu, enfeksiyonlar ve otoimmün hastalıklarla savaşta önemli bir rol oynadığı belirtiliyor.