Duygusal açlık, bireyin fizyolojik açlığı değil, duygusal veya sosyal nedenlerle yeme isteğinin ortaya çıkması durumunu ifade eder. Kişi, gerçek bir açlık hissetmeden duygusal boşluklarını doldurmak veya negatif duyguları bastırmak için yemeye yönelebilir. Bu durumda, yeme alışkanlığı fiziksel ihtiyaçtan ziyade duygusal tatmin amacıyla gerçekleşir.
Belirtileri Nelerdir?
1. Gizli Yeme Dürtüsü:
Duygusal açlık yaşayan bireyler sıklıkla yediklerini diğer kişilerden saklamak isterler. Yeme alışkanlıklarını gizlice gerçekleştirmek, duygusal açlığın belirtilerindendir.
2. Sürekli Açıklama İhtiyacı:
Kişiler, yedikleri miktarı sürekli açıklamak zorunda hissedebilirler. Başkalarının yeme alışkanlıklarına ilişkin sürekli savunmacı bir tavır sergilemek, duygusal açlık belirtilerindendir.
3. Şişmanlama Eğilimi:
Duygusal açlık genellikle şişmanlıkla ilişkilendirilir. Duygusal nedenlerle fazla yeme alışkanlığı, zamanla kilo alımına ve obeziteye yol açabilir.
4. Negatif Duyguların Tetikleyicisi:
Stres, kaygı, mutsuzluk gibi negatif duygular, duygusal açlığı tetikleyebilir. Ancak pozitif duygular da (örneğin, kutlamalar, ödüllendirme) duygusal açlığa yol açabilir.
5. Dengesiz Beslenme Alışkanlıkları:
Duygusal açlık yaşayan kişiler genellikle sağlıksız yiyeceklere yönelirler. Özellikle karbonhidrat ve yağ içeriği yüksek abur cubur gibi yiyecekler tercih edilir.
6. Suçluluk Hissi:
Duygusal açlıktan sonra kişi genellikle suçluluk hisseder. Kontrolsüz yeme davranışlarından sonra yaşanan bu duygu, kişinin kendini kötü hissetmesine yol açar.
Duygusal Açlığın Nedenleri Nelerdir?
Duygusal açlığın temel nedenleri çeşitlilik gösterebilir:
Öğrenme Kuramı:
Duygusal açlık yaşayan kişilerin çocukluk dönemlerinde, duygusal rahatlama amacıyla sık sık yemek yemeye alıştırıldığı düşünülür. Bu durum, yetişkinlikte stresle başa çıkmak için yemeğe yönelmeyi tetikleyebilir.
Ergenlikte Tetiklenme:
Ergenlik dönemindeki hormonal değişiklikler ve bedensel gelişim, duygusal açlığı tetikleyebilir. Gençler, duygusal sıkıntılarını yeme alışkanlıklarıyla dengelemeye çalışabilirler.
Diyetlerle Tetiklenme:
Diyet yaparken ortaya çıkan açlık hissi, kişilerin duygusal olarak yemeğe yönelmelerine neden olabilir. Bu durum, yeme bozukluklarını tetikleyebilir ve duygusal açlığı artırabilir.
Duygusal Açlığın Fizyolojik Açlıktan Farkı Nedir?
Fizyolojik Açlık:
- Besin alımı gereksinimine dayalıdır.
- Yavaş yavaş gelişir.
- Yiyecek seçiminde daha az seçicidir.
- Yeme sonrası doygunluk hissi yaşanır.
Duygusal Açlık:
- Duygusal veya sosyal nedenlere dayanır.
- Ani bir şekilde ortaya çıkabilir.
- Sağlıksız yiyeceklerin tercih edilmesine yol açabilir.
- Yeme sonrası suçluluk hissi yaşanabilir.
Duygusal açlık, genellikle sağlıksız yeme alışkanlıkları ve obezite gibi olumsuz sonuçlarla ilişkilendirilir. Bu nedenle, duygusal açlığın farkına varmak ve sağlıklı başa çıkma stratejileri geliştirmek önemlidir. Birçok kişi duygusal açlığıyla başa çıkmak için sağlıklı yeme alışkanlıkları, egzersiz, stres yönetimi ve duygusal destek gibi stratejileri benimser. Bununla birlikte, ciddi durumlarda bir uzmana danışmak faydalı olabilir.