Çin, genetik mühendisliğiyle "üstün askerler" mi geliştiriyor?
Çin’in yapay zekâ destekli genetik mühendislik çalışmaları, uluslararası güvenlik çevrelerinde endişeyle izleniyor. Ülkenin askeri alanda yürüttüğü iddia edilen projeler, insan davranışını ve fizyolojisini değiştirerek "süper asker" yaratmayı hedefliyor. Bu iddialar, özellikle ABD’li eski istihbarat yetkilisi Nicholas Eftimiades’ın son açıklamalarıyla yeniden gündeme geldi.
Eftimiades, NewsNation’a verdiği röportajda, Çin'in bu alanda uzun süredir deneyler yaptığını belirterek, “Amaç daha üstün, dayanıklı ve zihinsel olarak gelişmiş bireyler oluşturmak. Bu rahatsız edici bir gerçeklik” dedi.
Akıllı savaş stratejisinin yapıtaşı: Genetik geliştirme
Çin'in "akıllı savaş" stratejisi doğrultusunda insan-makine entegrasyonu, biyoteknoloji, yapay zekâ ve veri odaklı karar alma süreçleri önemli rol oynuyor. Bu stratejide genetik mühendislik ise kilit unsurlardan biri. Çin ordusuna bağlı bazı araştırma merkezlerinin, genetik modifikasyonla radyasyona dayanıklı ya da dayanıklılığı artırılmış bireyler yaratmak için deneyler yaptığı ileri sürülüyor.
Söz konusu strateji, yalnızca fiziksel dayanıklılık değil; aynı zamanda zihinsel kapasitenin artırılması, dikkat süresinin uzatılması ve karar verme becerilerinin iyileştirilmesi gibi özellikleri de içeriyor.
Şeffaflık yok, etik denetim bilinmiyor
Çin’in bu çalışmaları hakkında eldeki bilgiler oldukça sınırlı. Hangi kurumların görev aldığı, ne kadar kaynak ayrıldığı ya da bu projelere dair etik denetimlerin yapılıp yapılmadığı konusunda kamuoyuna açık net bir veri bulunmuyor. Bu durum, diğer ülkelerde Çin'e yönelik kuşkuları artırıyor.
ABD ve müttefikleri tedirgin
Bu tür genetik mühendislik temelli askerî projeler, ilk kez gündeme gelmiyor. 2020 yılında, ABD’nin eski Ulusal İstihbarat Direktörü John Ratcliffe de Çin’in genetik olarak değiştirilmiş askerler yaratmaya çalıştığını iddia etmişti.
Uzmanlara göre, birçok ülke uzun yıllardır benzer araştırmalar yürütüyor. Ancak Çin’in bu çalışmaları daha hızlı ve daha büyük ölçekte ilerletmesi, küresel güç dengesini etkileyebilecek riskler doğuruyor.