Günümüzde akıllı telefon ve tablet kullanımının artmasıyla birlikte “cep boyun” terimi yaygınlaşmaya başladı. Bu kavram, insanların ekranlara bakarken boyunlarını öne eğdiği duruşu tanımlıyor. Bu pozisyon, boyna ekstra yük bindirebiliyor ve bazı kullanıcılar tarafından rahatsızlık olarak hissediliyor.
İnternette “boyun fıtığı” araması yapıldığında, cep boyun ile ilgili birçok uyarıyla karşılaşmak mümkün. Saatlerce telefona bakmanın boyun ağrılarını artırdığı biliniyor. Bazı araştırmalar, uzun süreli ekran kullanımının sadece geçici rahatsızlığa değil, duruş bozukluklarına ve omurga dejenerasyonuna yol açabileceğini öne sürüyor. Ortalama bir insanın günde 4 saat 37 dakikasını telefonda geçirdiği, bu sürenin haftada bir tam güne ve ayda yaklaşık altı güne denk geldiği belirtiliyor. Üstelik ekran süresi, 2013’ten bu yana her yıl ortalama yarım saat artıyor.
Cep Boyun Sendromunun Biyomekaniği
Biyomekanik açıdan bakıldığında, başın 60 derece öne eğilmesi boyunda 27 kiloya kadar yük oluşturabiliyor. Bu durum, servikal omurgaya ciddi baskı uygulayarak kas ve iskelet sistemi üzerinde etkili oluyor. Araştırmalara göre, yoğun akıllı telefon kullanımı boyun, omuz ve sırt ağrılarıyla ilişkili olabiliyor. Anketler, kullanıcıların yüzde 50-84’ünün bu tür ağrılar yaşadığını gösteriyor. Çocuklarda ise günde 5-8 saat ekran başında kalanların yaklaşık yüzde 70’i boyun ağrısı şikâyeti bildiriyor.
Ancak bu durum gerçekten yeni bir tıbbi rahatsızlık mı? Güney Danimarka Üniversitesi’nden epidemiyolog Prof. Jan Hartvigsen, bu soruya “Hayır” yanıtını veriyor. Hartvigsen’e göre “cep boyun” yalnızca moda bir terim. Mevcut kanıtların çoğu küçük ölçekli, kendi kendine bildirilmiş ve nedenselliği ortaya koyamayan çalışmalar. Hartvigsen, konuyu teknolojiyle bağlantılı sağlık panikleri zincirine yerleştiriyor. Tarihsel örneklerle, ilk demiryolları ve bilgisayar kullanımının da benzer endişelere yol açtığı vurgulanıyor.
Uzmanlar, boyun ağrısının yalnızca telefon kullanımıyla açıklanamayacağını belirtiyor. Stres, uyku sorunları ve hareketsizlik gibi faktörler de etkili. Hartvigsen, boynun evrimsel olarak güçlü bir yapı olduğunu ve günlük aktivitelerin onu kolay kolay zedeleyemeyeceğini söylüyor. Ayrıca British Journal of Sports Medicine’da yayımlanan sistematik inceleme, gençler arasında ekran süresi artsa da boyun ağrısının arttığına dair güçlü bir kanıt bulamadı.
Cep boyun sendromu, modern yaşamın getirdiği bir uyarı olarak değerlendirilebilir; ancak uzmanlar, düzenli molalar ve aktif yaşam tarzının boyun sağlığını korumada temel önlem olduğunu vurguluyor.