İsveç'te gerçekleştirilen bilimsel bir araştırma, kaliteli uykunun insan sağlığı üzerindeki etkilerini bir kez daha gözler önüne serdi. Uppsala Üniversitesi'nde yürütülen çalışmaya göre, yalnızca 3 gece boyunca yetersiz uyumak, kalp hastalığına neden olabilecek kan değişikliklerini başlatabiliyor. Araştırma, düzenli ve yeterli uykunun ihmal edilmemesi gereken hayati bir sağlık unsuru olduğunu bilimsel verilerle ortaya koydu.
UYKUSUZLUK VE KALP HASTALIĞI BAĞLANTISI
Çalışmada yaşları genç ve sağlıklı 16 erkek denek, laboratuvar ortamında farklı uyku düzenlerine tabi tutuldu. Katılımcılar üç gece boyunca normal (8,5 saat) ve sınırlı (4,25 saat) uyku düzenine sahip olacak şekilde iki farklı program izledi. Aynı zamanda, her uykunun ardından kısa süreli, yoğun tempolu bisiklet egzersizi yaptırıldı. Araştırmanın amacı, kötü uykunun kan değerleri üzerindeki etkilerini ölçmekti.
Bu kapsamda deneklerden alınan kan örneklerinde yaklaşık 90 farklı protein incelendi. Egzersiz sonrasında normalde artış göstermesi beklenen interlökin-6 ve BDNF gibi sağlıklı proteinlerin, yetersiz uyku sonrasında daha az seviyede salgılandığı tespit edildi. Bu durum, uykusuzluğun iltihaplanma riskini artırarak kalp ve damar sağlığını tehdit ettiğini ortaya koydu.
İLTİHAPLANMA GÖSTERGELERİ ALARM VERİYOR
Uykusuzluk sonrası vücutta artan iltihaplı proteinler, kalp yetmezliği, koroner kalp hastalığı ve atriyal fibrilasyon gibi ciddi kardiyovasküler sorunlara yol açabilecek potansiyele sahip. Araştırmacılar bu biyobelirteçlerin, uykusuzluk dönemlerinde yüksek seviyede seyrettiğini ve bu durumun kan damarlarında hasara yol açabileceğini bildirdi.
Ek olarak, kan örneklerinin sabah ve akşam saatlerinde alınması, protein seviyelerindeki farklılıkları daha net ortaya koydu. Uyku kısıtlaması, bu farkı daha da belirgin hale getirerek biyolojik ritmin bozulduğunu gösterdi. Bu bulgu, uykunun yalnızca içeriğini değil aynı zamanda vücuttaki değişimlerin zamanlamasını da doğrudan etkilediğini doğruladı.
GENÇLERDE BİLE ETKİSİ BÜYÜK: YAŞLILAR İÇİN RİSK DAHA YÜKSEK
Çalışma genç ve sağlıklı bireylerde bile kısa süreli uykusuzluğun kalp sağlığını tehdit edecek seviyede etkili olduğunu ortaya koyarken, yaşlı bireyler için durumun daha ciddi olabileceği sonucuna varıldı. Bu nedenle uyku kalitesinin sadece bireysel performansı değil, uzun vadeli kalp-damar sağlığını da doğrudan etkilediği vurgulandı.