Temiz Hava Hakkı Platformu tarafından yayımlanan rapora göre, 2024 yılında hava kirliliği nedeniyle 62 bin kişi hayatını kaybetti.
Hava kirliliğinin ekonomik etkisi de büyük. Türkiye ekonomisine her yıl 138 milyar TL’ye mal olan kirli hava, sağlık sorunlarının yanı sıra çevreyi ve ekonomiyi de derinden etkiliyor.
Uzmanlar, durgun rüzgar, kömür kullanımının fazla olması ve egzoz gazlarının bu kirliliği artıran başlıca etkenler arasında olduğunu belirtiyor.
TÜRKİYE’NİN EN KİRLİ ŞEHİRLERİ HANGİLERİ?
Raporda, Kütahya’nın, Türkiye'nin havası en kirli illeri arasında yer alması şaşkınlık yarattı. Kütahya, Iğdır ve Erzincan ile birlikte Türkiye'nin en kirli havasına sahip şehirleri arasında sıralandı. Özellikle Partikül Madde 2.5 (PM2.5) gibi zararlı kirleticilere yüksek oranda maruz kalınması, sağlık üzerinde büyük tehdit oluşturuyor.
İstanbul ve Ankara’da ise hava kalitesi, "hassas" seviyede ölçülüyor. Uzmanlar, Türkiye’de PM2.5 kirleticisinin yasal sınır değerinin hâlâ belirlenmemiş olmasını eksiklik olarak değerlendiriyor. Eğer hava kirliliği oranları, Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği seviyelere çekilirse, her yıl en az 60 bin kişinin hayatı kurtarılabilir.
HAVA KİRLİLİĞİNİN ÖNÜNE GEÇMEK İÇİN NE YAPILMALI?
Raporda, kömür kullanımının azaltılması ve temiz enerjiye geçişin hızlandırılması gerektiği vurgulandı. Ayrıca, toplu taşıma kullanımının teşvik edilmesi ve şehir içi yeşil alanların artırılması, hava kirliliğinin önlenmesinde önemli adımlar olarak sıralandı.
TÜRKİYE'DE HAVASI EN TEMİZ İLLER HANGİLERİ?
Temiz Hava Hakkı Platformu'nun raporuna göre, havası en temiz iller de belli oldu. Kastamonu’nun Ağlı ilçesi, Eskişehir’in Odunpazarı ve Hasanbey mahalleleri, Çankırı ve Kırşehir, hava kirliliği açısından oldukça düşük seviyelerde yer alıyor. Bu bölgelerde yaşam kalitesi daha yüksek ve hava kalitesi daha temiz.
HAVA KİRLİLİĞİ VE SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Uzmanlar, hava kirliliğinin kalp hastalıkları, astım ve akciğer kanseri gibi hastalıkların gelişmesine neden olduğunu belirtiyor. Özellikle hassas gruptaki bireyler, yani yaşlılar, çocuklar ve kronik hastalıkları olanlar, kirli havadan çok daha fazla etkileniyor.
KÜTAHYA'NIN SIRALAMASI ŞAŞIRTTI
Kütahya'nın beklenmedik şekilde Türkiye’nin en kirli havasına sahip illeri arasında yer alması, hava kirliliğiyle mücadelede acil önlemler alınması gerektiğini gösteriyor. Temiz enerji kaynaklarına geçiş ve trafik yoğunluğunun azaltılması, hava kalitesini iyileştirmek için kritik bir rol oynayacak.