Eurostat’ın 2024 verileri, Avrupa genelinde üniversite mezunlarının işsiz kalma ihtimalinin genel nüfusa göre düşük olduğunu ortaya koyuyor. Ancak 33 ülke arasında bir istisna var: Türkiye.
Türkiye’de üniversite mezunları arasında işsizlik oranı %9,2 iken, genel nüfusta bu oran %8,8. Böylece Türkiye, üniversite diplomasının iş bulma ihtimalini artırmadığı tek ülke olarak öne çıkıyor.
En düşük ve en yüksek işsizlik oranları
Genel nüfus işsizlik oranlarında Çekya %2,6 ile en düşük, İspanya %11,4 ile en yüksek orana sahip. AB ortalaması %5,9. Üniversite mezunlarında ise işsizlik oranı Çekya ve Polonya’da %1,4, Türkiye’de %9,2.
Türkiye’den sonra üniversite mezunlarında en yüksek işsizlik oranları Yunanistan (%7,3), İspanya (%6,9) ve Sırbistan (%6,5).
21 yıldır süregelen sorun
Euronews Business’ın incelediği 2004–2024 verilerine göre Türkiye, son 21 yılda üniversite mezunlarının işsizlik oranının genel nüfustan daha yüksek olduğu tek ülke oldu.
OECD, bu durumu "alışılmadık" olarak nitelendirerek, Türkiye’de üniversite mezunu sayısının, diploma gerektiren iş sayısından çok daha hızlı arttığını vurguladı.
Üniversite sayısındaki patlama
Türkiye’de üniversite sayısı 2003’te 53 iken, 2024 itibarıyla 204’e yükseldi.
Eurostat’a göre Türkiye, 2019’da 1000 kişiye düşen 95 öğrenciyle Avrupa’nın en yüksek üniversite öğrenci oranına sahip ülkesi oldu.
OECD: Kaliteye odaklanma zamanı
OECD yetkilileri, üniversite mezunu sayısındaki hızlı artışın, yükseköğretimin kalitesini ve işgücü piyasasına uygunluğunu olumsuz etkilediğini belirtiyor.
Özellikle STEM (bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik) alanlarındaki mezun oranının düşük olması, işsizlikteki artışta önemli bir faktör olarak öne çıkıyor.