Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), makro ihtiyati sadeleşme adımlarının bir parçası olarak yabancı para zorunlu karşılık oranlarında kapsamlı bir güncelleme yaptı.
Resmi Gazete’de yayımlanan Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ ile hem bankaların hem de finansman şirketlerinin yükümlülüklerine uygulanacak yeni oranlar resmen duyuruldu.
Bu düzenleme, finansal istikrarı güçlendirme ve piyasa dengelerini koruma hedefi doğrultusunda önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLERDE SIFIR ORAN UYGULAMASI UZATILMAYACAK
Tebliğde dikkat çeken değişikliklerden biri, bankalar ile finansman şirketlerinin yurt dışından sağladığı 1 yıldan uzun vadeli yabancı para yükümlülüklerine ilişkin oldu. Bu yükümlülüklerde yıl sonuna kadar uygulanan yüzde 0 zorunlu karşılık oranının süresinin uzatılmayacağı bildirildi.
Böylece uzun vadeli dış borçlanmaya yönelik teşvik niteliğindeki mevcut uygulama sona ermiş olacak. TCMB’nin bu kararı, piyasa dinamiklerinin güncellenen ekonomik hedeflerle uyumlu hale getirilmesi amacıyla alındı.
DÖVİZ MEVDUATLARI VE KATILIM FONLARINDA ORANLAR DEĞİŞTİ
Yeni düzenlemeyle birlikte döviz mevduat ve katılım fonlarında farklı vadeler için yeni zorunlu karşılık oranları belirlenmiş durumda.
Vadesiz ve 1 aya kadar vadeli hesaplarda oran yüzde 32’den yüzde 30’a düşürüldü. Daha uzun vadeli hesaplarda ise zorunlu karşılık oranı yüzde 26 olarak belirlendi.
Bu değişiklikler, bankaların yabancı para likidite yönetimini optimize etmeleri ve vadeye yönlendirmeyi artırmaları amacıyla yapıldı.
KIYMETLİ MADEN HESAPLARINDA ARTIŞ VE VADEYE GÖRE AYARLAMA
Kıymetli maden depo hesaplarında da önemli güncellemeler yer aldı. Vadesiz ve 1 aya kadar vadeli hesaplarda oran yüzde 28’den yüzde 30’a yükseltildi.
Buna karşılık daha uzun vadeli hesaplarda zorunlu karşılık oranı yüzde 26 olarak sabitlendi. Diğer yabancı para yükümlülüklerinde ise 1 yıla kadar vadeli hesaplarda yüzde 21 oranının korunduğu, uzun vadelerde ise belirgin düşüşlere gidildiği açıklandı.
Bu kapsamda, 2 yıla kadar vadeli yükümlülüklerde oran yüzde 16’dan yüzde 10’a, 3 yıla kadar vadeli yükümlülüklerde yüzde 11’den yüzde 8’e indirildi. En dikkat çekici değişiklik ise 5 yıldan uzun vadeli yükümlülüklerde oranının yüzde 0 olarak belirlenmesi oldu.
YENİ ORANLAR 2026 YILINDA YÜRÜRLÜĞE GİRECEK
TCMB, zorunlu karşılık oranlarında yapılan bu düzenlemelerin yürürlüğe giriş tarihini de açıkladı. Yeni oranlara göre tesis yükümlülüğü 16 Ocak 2026 tarihinde başlayacak.
Bu süre, bankaların ve finansman şirketlerinin bilançolarını yeni düzenlemelere uyumlu hale getirmeleri için önemli bir geçiş dönemi sunuyor. Söz konusu adımlar, finansal sistemde sadeleşme ve şeffaflığın artırılması yönündeki politika çerçevesiyle uyumlu şekilde hayata geçiriliyor.