Talasemi, halk arasında bilinen adıyla Akdeniz Anemisi, kalıtsal bir kan hastalığıdır. Türkiye'de özellikle Akdeniz, Çukurova, Ege ve Marmara bölgelerinde yaygın olarak görülmektedir. Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Itır Şirinoğlu Demiriz, hastalığın genetik geçişli olduğunu ve kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobin yapısındaki bozukluk nedeniyle ortaya çıktığını belirtiyor.
Türkiye genelinde yaklaşık 1 milyon 300 bin talasemi taşıyıcısı ve yaklaşık 4 bin talasemi hastası bulunmaktadır. Bölgesel olarak taşıyıcılık oranları bazı yerlerde yüzde 13’e kadar ulaşabilirken, Türkiye ortalaması yüzde 2 civarındadır.
EVLİLİK ÖNCESİ TESTLER HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR
2002 yılından bu yana Sağlık Bakanlığı’nın yürüttüğü Hemoglobinopati Kontrol Programı kapsamında, yüksek riskli bölgelerde evlilik öncesi talasemi tarama testleri zorunlu hale getirildi. Ancak resmi nikah dışında bu testler zaman zaman ihmal edilebiliyor.
Tarama testlerinde iki adayın da taşıyıcı çıkması durumunda, doğacak çocukların tamamının talasemi hastası olma ihtimali oldukça yüksektir. Bu durumda çiftlere genetik danışmanlık verilmesi ve tüp bebek yöntemiyle sağlıklı çocuk sahibi olmaları önerilmektedir.
TALASEMİ TAŞIYICILARI DÜZENLİ TAKİPTE OLMALI
Talasemi taşıyıcısı olan bireylerin mutlaka bir hematoloji uzmanı tarafından düzenli olarak takip edilmesi gerekir. Taşıyıcı bireylerde zamanla beslenme kaynaklı anemi riski oluşabileceği için, gerekli takviyelerin yapılması önemlidir.
Prof. Dr. Itır Şirinoğlu Demiriz’e göre, taşıyıcılık taşıyan bireylerin düzenli kan değerlerinin izlenmesi, yaşam kalitelerinin korunması açısından oldukça önemlidir. Ayrıca, bu bireylerin bilgilendirilmesi, toplumsal farkındalık açısından da temel bir adımdır.
TOPLUMDA TALASEMİ FARKINDALIĞI ARTMALI
Sağlıklı nesillerin yetişmesi için toplumun genetik hastalıklar konusunda bilinçlenmesi gerektiğine vurgu yapan uzmanlar, şu adımların önemine dikkat çekiyor:
-
Okullarda genetik hastalıklar üzerine seminerler düzenlenmeli,
-
Toplum sağlığı merkezlerinde evlilik çağına gelen bireyler için bilgilendirme yapılmalı,
-
Televizyon ve sosyal medya aracılığıyla bilinçlendirici kampanyalar yürütülmeli.