Giresun'da fındık bahçelerinde ciddi zarara neden olan kahverengi kokarca ile ilgili geniş çaplı bir bilimsel araştırma başlatıldı. Proje, zararlının fındığın fiziksel ve kimyasal yapısına etkilerini ölçerek kalite kayıplarını ortaya koymayı hedefliyor.
ZARAELININ ETKİSİ BİLİMSEL VERİLERLE ÖLÇÜLECEK
Doç. Dr. Ali Turan’ın yürütücülüğünü yaptığı "Giresun İlinde Fındık Bahçelerinde Bulunan Kahverengi Kokarca Popülasyon ve Zarar Yoğunluğunun Belirlenmesi" projesi, 2025 Ocak ayında başlatıldı. 1,5 yıl sürecek bu kapsamlı çalışmayla, fındık bahçelerinde kahverengi kokarcanın popülasyon yoğunluğu, mevsimsel yayılımı ve ürün üzerindeki zarar seviyesi bilimsel verilerle ortaya konacak.
Turan, projenin sadece zararı belirlemekle kalmayacağını, aynı zamanda çözüm önerilerini de içereceğini belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Fındıkta kahverengi kokarca ne kadar zarar oluşturuyor, randımanı ne kadar etkiliyor bunları netleştirmek istiyoruz. Şu ana kadar yapılan çalışmalarımızda bazı bahçelerde randıman %30’un altına kadar düştü.”
KALİTE KAYBI FINDIĞIN SATIŞINI TEHLİKEYE ATIYOR
Kahverengi kokarcanın fındığın iç yapısına verdiği zarar yalnızca verimle sınırlı değil. Doç. Dr. Turan, zararlının fındığın kimyasal yapısında da bozulmaya yol açtığını söyledi. Emgi yaptığı bölgelerde oksidasyonun arttığını, bu durumun serbest yağ asitlerini yükselterek ürünün raf ömrünü ve kalitesini düşürdüğünü belirtti.
“Normalde yüzde 0,4’ün altında olması gereken oleik asit oranı, kokarca zararına uğrayan fındıklarda %1,5 hatta %2’ye kadar çıkabiliyor. Bu da çikolatada kullanılmasını engelleyebilir.”İklim Koşulları Tehlikeyi Artırıyor
İklimin uygun olduğu dönemlerde zararlının çıkış yoğunluğunun arttığını aktaran Turan, Giresun’un sahil, orta ve yüksek kesimlerinde yaygın şekilde örnekleme çalışmalarına devam ettiklerini söyledi. Proje sonunda elde edilecek bulguların, bölge genelinde zararlıyla mücadelede rehber niteliğinde olması bekleniyor.
kahverengi kokarcanın fındık üzerindeki etkileri artık sadece tarımsal değil, ekonomik boyutlarıyla da değerlendiriliyor. Proje sayesinde üreticiye hem bilimsel hem de pratik çözüm yolları sunularak fındıkta kalite kayıplarının önüne geçilmesi amaçlanıyor.