Kahramanmaraş Pazarcık merkezli meydana gelen ve 10 ili yıkıma götüren deprem, aktif fay hatları üzerinde bulunan Kütahya’da da ‘böyle bir deprem olur mu’ sorusunu akıllara getirdi. Kütahya’nın geçmişinde de 7.2 şiddetindeki Gediz depreminin varlığı kaygıları iyice artırırken, olası bir depreme karşı alınabilecek önlemler merak konusu oldu. Kütahya, Afyonkarahisar ve Bilecik’te temsilcilikleri bulunan Jeoloji Mühendisleri Odası Eskişehir Şube Başkanı Prof. Dr. Can Ayday, depreme ilişkin Kütahya Ekspres’in sorularını cevapladı. Maraş depremini değerlendiren Ayday, Kütahya’nın taşıdığı risklere de değindi.
“FAY HATTININ ÇEVRESİNDE YÜZLERCE EV VAR”
Kahramanmaraş’taki acı tablonun tüm ülkeyi üzdüğüne dikkat çeken Başkan Can Ayday, konutların gerekli önlemlerin alınmadan inşa edildiğine dikkat çekti. Maraş’ta da fay hattının çevresine yüzlerce ev yapıldığını belirten Ayday: “Aslında evlerin yıkılması için illaki fayda olacak diye de bir durum yok. Ovada bile olsa, o faydan çıkan bir enerji gelip ovadaki o binaları da yıkıyor. Önemli olan zemin. Zemin kötüyse ve üzerine yapılan inşaatlarda bu dikkate alınmadıysa, bu yıkımdan kurtuluş olmuyor. Kahramanmaraş’ta, Adana’da, Adıyaman’da 6 ay önce biten binalar yıkıldı” diye konuştu.
“KÜTAHYA’NIN KENDİ AKTİF FAY HATTI VAR”
Kütahya’da Kahramanmaraş büyüklüğünde bir deprem olmayacağını söyleyen Can Ayday: “Kuzey Anadolu, Marmara’daki gibi bir deprem olmaz ama ona yakın bir deprem Gediz’de olur. Gediz’den daha az bir deprem büyüklüğü de Kütahya’nın kendi aktif fay zonunda olur. O da Kütahya’ya yeter. Kütahya yerleşim yerinin arkasından geçen aktif bir kendi fayı var. Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesinin arkasından, dağların önünden başlayıp Yoncalı’nın oradan Tavşanlı’ya doğru giden aktif bir fay hattı var. Bir de Kütahya’ya çok yakın Gediz var. Gediz’le Kütahya arasında kuş uçuşu uzaklık 30 ya da 40 kilometredir. Burada olacak bir deprem Kütahya’yı etkileyecek, Kütahya fayında olacak bir kırılmada oluşan deprem yine Kütahya’yı etkileyecek. Gediz depremi 7.2 şiddetindeydi. Gediz’de 7 şiddetinde bir deprem olursa, Kütahya da 6.5, 6.6 şiddetinde bir depremle sarsılır. Bu deprem de aynı şu anda televizyonda gördüğümüz manzaraları Kütahyalılara yaşatır” ifadelerini kullandı.
“İLİN SORUMLULARI BİLLBOARDLARA ASILMALI”
Can Ayday, Türkiye’de depremlerde yaşanan yıkımların nedenlerine de değindi. Binaların kontrol aşamasında ciddi sorunların olduğunu söyleyen Ayday: “Her ilin, o ilde yaşayan vatandaşların depreme karşı risksiz yaşaması, depreme karşı sağlıklı yaşaması, emniyetli yaşaması için bazı kişilerin sorumlulukları var. Bunların billboardlara asılması lazım. ‘Depreme karşı illerdeki sorumlu kişiler kimlerdir’ Bir ikin valisi, iki belediye başkanı, üç AFAD müdürü, dört çevre ve şehircilik il müdürü. Bir kalemde 4 kişi sayabilirim. Bu kişilerin çalışma yapması, yapılan çalışmaları da uygulamaya koymaları gerekiyor” şeklinde konuştu.
“GÜÇLENDİRME ÇALIŞMALARI YAPILABİLİR”
Deprem öncesine alınabilecek önlemlere de değinen Başkan Ayday: “Deprem, binanın altını, zeminini ilgilendiren bir durum. Onu da inşaat mühendisleri çok çok iyi bilecek. Orada inşaat mühendisleri devreye girecek. Binalarda güçlendirme çalışmaları yapılabilir. Ben inşaat mühendisi değilim, bildiğim kadarıyla söylüyorum; güçlendirme çalışmalarının da astarı yüzünden pahalı oluyor. Yeniden yıkıp yapmak hem daha ucuz hem daha güvenli. Fay sakınımı hatları oluşturmakta da geç kalınmış bir durumdayız. Biz yıllardır fay hatlarımıza yapılaşmamızı yapmışız” diyerek bir an önce Kütahya’da tedbirlerin alınması konusunda uyarılarda bulundu. CANSU AYDEMİR