Vücudun sağlıklı gelişimi için hayati öneme sahip olan iyot, tiroid hormonlarının üretiminde temel rol oynuyor. Ancak iyot eksikliği, özellikle çocuklarda büyüme geriliği, zekâ gelişiminde bozulma ve yetişkinlerde guatr gibi ciddi sorunlara yol açabiliyor. Dünya genelinde önlenebilir zekâ geriliğinin en yaygın nedenlerinden biri olarak kabul edilen iyot eksikliği, hem fiziksel hem zihinsel gelişimi olumsuz etkiliyor.
21 Ekim Küresel İyot Eksikliği Bozukluklarını Önleme Günü kapsamında açıklamalarda bulunan Medipol Acıbadem Bölge Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Fatih Kılıçlı, toplumun iyot alım düzeyinin geleceğin sağlıklı nesilleri açısından kritik öneme sahip olduğunu söyledi.
GEBELİKTE CİDDİ RİSK OLUŞTURUYOR
Prof. Dr. Kılıçlı, iyot eksikliğinin özellikle gebelik döneminde ciddi riskler doğurduğunu belirtti. “Gebelikte yetersiz iyot alımı zekâ geriliğine yol açar, doğumsal anomaliler, ölü doğumlar ve psikomotor gelişim bozuklukları görülebilir. Doğum sonrası dönemde çocukta guatr ve tiroid hormon eksiklikleri ortaya çıkabilir” dedi.
Büyüme çağındaki çocuklarda iyot eksikliğinin gelişme geriliğine neden olabileceğini ifade eden Prof. Dr. Kılıçlı, erişkinlerde uzun süreli eksikliğin tiroid bezinde nodülleşmeye ve kalıcı guatra yol açabileceğini vurguladı.
TUZ SEÇİMİNE DİKKAT EDİLMELİ
İyot eksikliğinin önlenmesinde en etkili yöntemin iyotlu sofra tuzu kullanımı olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Kılıçlı, “1990’lı yıllardan önce ülkemizde ciddi iyot eksikliği vardı. 2000’li yıllardan sonra sofra tuzlarına iyot eklenmesi zorunlu hale geldi. Ancak kırsal bölgelerde iyot eksikliği hâlâ sık görülüyor. Özellikle kaya tuzu ve gurme tuzların yaygınlaşması sorunu artırıyor. Çünkü bu tuzlar iyotla zenginleştirilmemişse eksikliğe neden olabilir” dedi.
İYOT TAKVİYESİ ÖNCESİ UZMAN GÖRÜŞÜ ŞART
Prof. Dr. Kılıçlı, iyot desteğinin bilinçsiz kullanımının da risk taşıdığını belirterek, “İyot eksikliği kadar fazlalığı da tiroid fonksiyonlarını bozabilir. Hashimoto tiroiditi gibi otoimmün hastalıklarda iyot alımı, tiroid bezinin hasarını artırabilir. Graves hastalığında ise hormon fazlalığına yol açabilir. Bu nedenle iyot takviyesi almadan önce mutlaka endokrinoloji uzmanına danışılmalıdır” dedi.
GEBELİKTE GÜNLÜK İYOT İHTİYACI 250 MİKROGRAM
Gebelik ve emzirme döneminde iyot ihtiyacının arttığını aktaran Prof. Dr. Kılıçlı, “Erişkin bireylerde günlük iyot ihtiyacı yaklaşık 150 mikrogramdır. Gebelik ve emzirme döneminde bu miktar 250 mikrogramın üzerine çıkarılmalıdır. Bu hem annenin hem de bebeğin sağlığı için kritik öneme sahiptir” ifadelerini kullandı.
İyot eksikliğinin önlenmesi ve doğru tuz kullanımının, hem fiziksel hem de zihinsel gelişim açısından toplum sağlığı için önem taşıdığı vurgulandı.