Emek yoğun sektörlerde nitelikli eleman sorunu devam ediyor. Araştırmalara göre, işverenlerin nitelikli eleman bulmakta en çok zorlandığı sektörlerin başında imalat sanayisi geliyor.
Sektör temsilcileri, toplumu, aileleri ve öğrencileri mesleki eğitime daha yakınlaştırmak ve talebi artırmak amacıyla maddi teşviklerin önemli olduğunun altını çiziyor.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, bireylerin eğitim seviyelerinin yükseldikçe nitelikli iş gücü ihtiyacının karşılandığını ve verimliliğin arttığını belirtti.
Bahçıvan, "Sanayide nitelikli eleman eksikliği, üretimde kapasite artışını engelliyor ve uluslararası rekabet gücümüzü olumsuz etkiliyor. Sürdürülebilir büyüme için insan kaynağının niteliğinin geliştirilmesi son derece önemlidir." dedi. Katma değerli üretime geçiş ve yüksek teknoloji alanlarına yönelmek için nitelikli iş gücüne büyük ihtiyaç duyduklarının altını çizdi.
İSO'NUN MESLEKİ EĞİTİM ÇALIŞMALARI
Bahçıvan, "ara eleman değil aranan eleman" ve "gelecek mesleki eğitimde" mottosuyla Milli Eğitim Bakanlığı ile 2019'dan itibaren yürüttükleri İSO MEİP Mesleki Eğitim İşbirliği Projesi'ni anlattı. Bu projeyle İstanbul'daki 44 meslek lisesinde 150'den fazla sanayici ile kapsamlı, yenilikçi, katılımcı ve sonuç odaklı bir model oluşturduklarını belirtti. Sanayi-okul iş birliklerinin istihdam oranlarını yaklaşık 4 kat artırdığını ifade etti.
Bahçıvan, "Türkiye genelinde meslek lisesi mezunlarının alanında istihdam oranları yüzde 10'un altındayken, İSO MEİP okullarında bu oran geçtiğimiz yıl yüzde 40'ı aştı. Bu da doğru yolda ilerlediğimizi gösteriyor." dedi. Bu modelin Türkiye geneline yaygınlaştırılması için çalışmalarını sürdürdüklerini vurguladı.
Bahçıvan, Türkiye İş Kurumu İşgücü Piyasası Araştırması'na göre, işverenlerin nitelikli eleman bulmakta en çok zorlandığı sektörlerin başında imalat sanayisinin geldiğini bildirdi. İstanbul'da, eleman temininde güçlük çekilen sektörlerin yüzde 43,2'sini imalat sanayisinin oluşturduğunu söyledi.
Bahçıvan, aileleri mesleki eğitime yönlendirmek için çeşitli maddi teşviklerin önemini belirtti: "Mesleki eğitime yönlendiren ailelere eğitim süresince sosyal yardım sağlanması, meslek lisesi öğrencisinin ilk yılından itibaren sosyal güvencesinin devlet tarafından ödenmesi, eğitim süresince burs verilmesi, mezun olduktan sonra kendi alanında çalışmak şartıyla belirli bir süre için vergi muafiyeti tanınması ve erkek öğrenciler için askerlik avantajı getirilmesi gibi teşvikleri MEB ile yaptığımız görüşmelerde dile getiriyoruz."
SPESİFİK ALANLARDA İHTİYAÇLAR
Yenibiriş Yönetici Ortağı Uğur Karaboğa, emek yoğun işlerde nitelikli çalışanların önemini vurguladı. Karaboğa, "Endüstri meslek liseleri ve ön lisans mezunu olan teknik elemanları sadece ara eleman olarak nitelendirmek doğru değil. Özellikle pandemi süreci sonrası global çapta önemli bir tedarik zinciri krizi yaşandı. 'Gri yaka' kavramı, bilgiyi üreten ve aynı zamanda icraata geçiren profesyonel emekçilere verilen yeni bir isimdir." dedi.
Karaboğa, sanayi, enerji, lojistik ve tarım gibi sektörlerde teknik eleman ve deneyimli ustalara olan ihtiyacın arttığını belirtti. "Örneğin inşaat sektöründe sıva ustası açığı olduğunu biliyoruz. Ayrıca ağır vasıta sürücüleri ve vinç operatörleri gibi spesifik alanlarda da ihtiyaç var. Teknik eleman olarak bakım onarım teknisyenleri talep gören alanlar arasında." ifadelerini kullandı.
BÖLGEYE VE İHTİYAÇLARA UYGUN MESLEK OKULLARI
Karaboğa, kadın istihdamının bakım onarım alanında önemli olduğunu belirtti. "Kadın çalışanların bu alanda çok başarılı olabileceği biliniyor ancak ciddi bir kaynak eksikliği var." dedi.
Enerji ve hizmet sektörlerinde sertifika ve deneyim sahibi çalışanlara ihtiyaç olduğunu belirtti.
Eğitim sistematiğinin düzenlenmesi ve teşvik edilmesinin yanı sıra özel sektör iş birliklerinin önemini vurguladı. Bölgeye ve ihtiyaçlara uygun meslek okullarının desteklenmesi gerektiğini ekledi.