İsrail-İran gerilimi ve Hürmüz Boğazı’nda artan jeopolitik riskler, Avrupa’da doğal gaz piyasasını baskı altına aldı. Avrupa’nın en büyük sanal doğal gaz ticaret noktası olan Hollanda merkezli TTF’de temmuz vadeli kontratlarda fiyatlar son bir haftada yaklaşık yüzde 15 artış gösterdi.
12 Haziran’da megavatsaat başı 36,2 avrodan işlem gören gaz fiyatları, 19 Haziran itibarıyla 41,5 avroya yükseldi. Bu fiyat, 31 Mart’tan bu yana görülen en yüksek seviye oldu. Ağustos kontratları ise megavatsaat başına 41,9 avroya kadar çıktı.
Küresel LNG ticaretinin yaklaşık yüzde 20’si, Basra Körfezi’nin ağzında yer alan Hürmüz Boğazı üzerinden gerçekleşiyor. Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin tamamına yakın LNG ihracatı bu rotayı kullanırken, İran kaynaklı tehditler Avrupa’nın enerji güvenliğini yeniden gündeme taşıdı.
Her ne kadar İran’ın boğazı kapatma ihtimali düşük görülse de bu senaryonun gerçekleşmesi durumunda Avrupa’nın Katar’dan sağladığı LNG arzı büyük ölçüde sekteye uğrayabilir. Katar, Avrupa’nın toplam LNG ithalatının yaklaşık yüzde 10’unu karşılıyor.
Katarlı yetkililer deniz trafiğinin sorunsuz sürdüğünü belirtse de, bazı tanker operatörleri tedbiren Hürmüz Boğazı'na girmeyip Umman açıklarında beklemeye geçti. Bu hafta ortasında 7 LNG tankeri rotasını askıya alarak bölgedeki tansiyona temkinli yaklaştı.
Avrupa’da mevsim normallerinin üzerindeki sıcaklıklar da enerji piyasasına baskı oluşturuyor. Artan soğutma ihtiyacı nedeniyle elektrik üretiminde doğalgaz tüketimi yükselirken, fiyatlardaki yukarı yönlü seyir devam ediyor.
Avrupa’nın LNG tedarikinde 2024 yılında en büyük payı yüzde 46 ile ABD üstlenirken, Rusya yüzde 16, Cezayir yüzde 11 ve Katar yüzde 10’luk paya sahip. Ancak artan talep ve küresel belirsizlikler, Avrupa’nın bu dengeyi sürdürmekte zorlanabileceğini gösteriyor.
Her ne kadar Avrupa ülkelerinin gaz depolarındaki doluluk oranları yüksek seyretse de fiyatlardaki bu sert artış, kıtanın enerji tedarikinde halen kırılgan olduğunu ortaya koyuyor. Özellikle LNG rotalarındaki belirsizlikler, enerji güvenliği açısından yeni tehditleri gündeme getiriyor.