Nadir görülen bir genetik mutasyon, ISG15 proteini eksikliğine yol açarak bazı bireylerde bakteri enfeksiyonlarına karşı savunmasızlık ve kronik iltihaplanmaya neden oluyor. Ancak aynı mutasyon, araştırmacılar için şaşırtıcı bir şekilde güçlü antiviral özellikler sunuyor.
Columbia Üniversitesi’nden pediatrik immünoloji profesörü Dusan Bogunovic liderliğinde yürütülen araştırma, bu “doğal antiviral süper gücü” taklit eden deneysel bir tedavi geliştirdi. Araştırma sonuçları Science Translational Medicine dergisinde yayımlandı.
Bogunovic, keşfin aslında bir tesadüf olduğunu vurguladı: “Başlangıçta antiviral bir tedavi aramıyorduk. Nadir hastalarımızı incelerken ulaştığımız bulgular, herkese uygulanabilecek evrensel bir antiviral geliştirme fikrini doğurdu.”
Burun damlası ile geçici bağışıklık
Araştırma ekibi, 10 farklı mRNA molekülü taşıyan özel lipid nanopartiküller geliştirerek, bu doğal antiviral korumayı taklit etmeyi başardı. Burun damlası şeklinde uygulanan bu deneysel tedavi, hayvan modellerinde grip ve SARS-CoV-2 gibi virüslerin çoğalmasını geçici olarak durdurdu.
Bogunovic, tedavinin kontrollü şekilde sınırlı miktarda protein ürettiğini ve mutasyondaki gibi ağır iltihaplanmaya yol açmadığını belirtti:
Kısa süreli, hafif bir bağışıklık aktivasyonu bile virüslere karşı koruma sağlayabiliyor.
Araştırmacılar, yöntemin insanlar üzerinde uygulanabilmesi için protein üretim seviyesini artırmaları gerektiğini söylüyor. Ayrıca, bir sonraki adım bu bağışıklığın ne kadar süre koruma sağlayacağını belirlemek olacak.
Gelecekte antiviral tedaviler ve genetik yaklaşım
Uzmanlar, yöntemin başarılı olması durumunda COVID-19 aşılarının yol açtığı genetik tedavi devriminin bir devamı niteliğinde olacağını ifade ediyor. Bu tedavi, viral enfeksiyonlara karşı kısa süreli ama güçlü bir bağışıklık kazandırma potansiyeline sahip.
Araştırma, nadir genetik mutasyonların sıradışı özelliklerini bilim ve tıp alanında nasıl kullanabileceğimizi gösteren çarpıcı bir örnek oluşturuyor. Bu yaklaşım, gelecekte virüslerin yayılmasını önlemede ve pandemilere karşı önleyici stratejiler geliştirmede önemli bir araç olabilir.