Kalça eklemi, leğen kemiğinin yuvası (asetabulum) ile uyluk kemiği başının birleşiminden oluşur. Bu iki yapının birbirinden ayrılması kalça çıkığı olarak adlandırılır.
Eskiden “doğuştan kalça çıkığı” denilen bu durum, artık gelişimsel kalça displazisi olarak tanımlanır. Doğuştan olabileceği gibi doğum sonrası yanlış uygulamalar (kundaklama, baş aşağı sallandırma) da çıkığa yol açabilir.
KALÇA ÇIKIĞI BELİRTİLERİ
Kalça çıkığı olan bebeklerde şu bulgular görülebilir:
-
Diz ile kalça arasındaki cilt katlantılarında asimetri
-
Bebeğin altını değiştirirken kalçanın yana tam açılmaması
-
Bez değiştirirken kalçadan ses gelmesi veya atlama hissi
-
İleri vakalarda aksayarak yürüme
Kesin tanı için kalça ultrasonu yapılması gerekir.
KALÇA ÇIKIĞI HANGİ BEBEKLERDE DAHA SIK GÖRÜLÜR?
-
Kız bebeklerde erkeklere göre daha sık görülür
-
İlk doğan bebeklerde risk fazladır
-
Anne karnında suyun azalması (oligohidramnios) riski artırır
-
Aile öyküsü varsa olasılık yükselir
Ülkemizde görülme sıklığı binde 5 civarındadır.
BEBEKLERDE KALÇA ÇIKIĞI TEDAVİSİ
Tedavi bebeğin yaşına göre değişir:
-
0-6 ay: Pavlik bandajı veya kalçayı yerinde tutan özel cihazlar
-
6-12 ay: Anestezi altında kapalı redüksiyon veya gerekirse açık ameliyat
-
18 ay sonrası: Çatı (kemik) ameliyatı eklenebilir
Ameliyat sonrası bebek 3 ay alçıda tutulur, ardından koruyucu cihaz kullanılır.
AMELİYAT SONRASI SÜREÇ
-
Alçı içinde bebek bezlenebilir
-
Rahat bir şekilde kucakta taşınabilir
-
Ortalama 3 ayda iyileşme sağlanır
Tedavi edilmeyen bebeklerde çocuklukta aksama, ileri yaşta ise kireçlenme (osteoartrit) görülebilir.
KALÇA ÇIKIĞINDAN KORUNMA YÖNTEMLERİ
-
Kundak yapmayın: Bacakları sıkıca sarmak çıkığı tetikler
-
Baş aşağı sallandırmayın: Kalça gevşekliği varsa kötüleşmesine yol açabilir
-
Bebeği taşırken bacakları serbest bırakın
KALÇA ÇIKIĞI MUAYENESİ NE ZAMAN YAPILIR?
-
İlk 6 ayda ultrasonografi ile tanı konulabilir
-
4-6 aydan sonra gerekirse röntgen çekilir
-
Graf yöntemi ile yapılan ultrason, tanıda en güvenilir yöntemdir