Aft, ağız mukozasında görülen ağrılı bir hastalıktır ve gelişmiş ülkelerde nüfusun yaklaşık dörtte birini etkileyebilir.
Kütahya Ekspres’in sağlık kategorisindeki diğer yazılarına ‘buraya‘ tıklayarak ulaşabilirsiniz!Aft Nedir?
Halk arasında ağız yarası olan aftlar, ağız içinde - dudakların iç yüzeyinde, yanaklarda, dilde, damakta veya diş etlerinde oluşabilen oral ülserlerdir. Bu lezyonlar, genellikle sarı veya kırmızı kenarlı ve beyaz merkezli küçük yaralardır ve bulaşıcı değildir.
Aftların kesin nedeni net olarak bilinmemekle birlikte, travma, ağız içi ısırıklar, belirli gıdalara duyarlılık, vitamin eksiklikleri, stres, yetersiz ağız ve diş bakımı, bazı hastalıklar ve hormonal değişiklikler aft oluşumuna katkıda bulunabilir. Aftlar, ağız içindeki hassas bölgelerde yer aldıklarından dolayı yeme, içme ve hatta bazen yutkunma işlemlerini zorlaştırabilir. Aftlar çoğunlukla 5-10 gün içinde kendiliğinden iyileşir, ancak şiddetli ve uzun süren ağrılar varsa, bir sağlık uzmanına danışmak önerilir.
Aftın Boyutları Nelerdir?
Aftlar, boyutlarına ve iyileşme sürelerine göre üç ana kategoriye ayrılır:
- Minör
- Majör
- Herpetiform
Minör Aft
Minör aftlar, en yaygın görülen türdür, çapları genellikle 1 cm'den küçüktür ve genellikle iz bırakmadan hızlı bir şekilde iyileşirler.
Majör Aft
Majör aftlar, 1 cm'den büyük olup, daha uzun iyileşme süreleri gerektirir ve iz bırakabilir. Ayrıca, bu aft türü yutak veya yemek borusu gibi bölgelerde de görülebilir.
Herpetiform Aft
Herpetiform aft ise, birçok küçük ülserin bir arada olduğu, oldukça nadir görülen bir türdür ve iyileşmesi 7 ila 30 gün arasında sürebilir.
Aftın Nedenleri Nelerdir?
Aftın ortaya çıkmasında birçok faktör etkili olabilir. Bunlar arasında vitamin ve mineral eksiklikleri, zayıf bağışıklık sistemi, ağız içini tahriş eden besinler, viral enfeksiyonlar, sistemik hastalıklar, otoimmün reaksiyonlar, stres, kimyasal tahriş, ağız içindeki yaralanmalar, genetik faktörler, virüsler ve bakteriler yer alır.
Aftın Belirtileri Nelerdir?
Aftın belirtileri arasında küçük kabarcıkların oluşması, kırmızımsı kenarlar ve iltihaplı bir sınır bulunur. Ağrılıdır ve konuşma, yeme ve yutma gibi günlük aktiviteleri etkileyebilir. Genellikle bir kişide aynı anda bir aft görülür ve iyileşme süreci 1-2 hafta sürebilir.
Aft Neden Olur?
Aft, çeşitli sebeplerle oluşabilir. Bunlardan bazıları, mukozayı tahriş edebilen sert gıdaların tüketilmesi ya da diğer dış etkenlerdir. Ancak, genellikle vitamin ve mineral eksikliği, yoğun yorgunluk, bulaşıcı hastalıklar gibi içsel faktörler de ağız yaralarına yol açabilir.
Aft Nasıl Geçer?
Aftlar, genellikle kendiliğinden iyileşen ve 7 ila 10 gün süren ağız içi yaralardır. Bu rahatsızlık süresini kısaltmak ve ağrıyı azaltmak için bazı basit yöntemler vardır:
1. Tahriş Edici Gıdalardan Kaçınma: Aftların olduğu dönemde, sıcak, baharatlı, asitli ve acı yiyeceklerden kaçınmak iyileşme sürecine yardımcı olabilir. 2. Vitamin ve Mineral Takviyeleri: Vücuttaki vitamin ve mineral eksiklikleri aft oluşumunu tetikleyebilir. Bu nedenle, dengeli beslenme ve gerekirse takviye almak faydalı olacaktır. 3. Stresi Azaltma: Stres, aftların oluşumuna ve şiddetlenmesine neden olabilir. Stres yönetimi teknikleri bu durumu hafifletebilir. 4. Tuzlu veya Karbonatlı Su ile Gargara Yapma: Aftların olduğu bölgeyi tuzlu veya karbonatlı su ile gargara yapmak, ağrıyı azaltabilir ve iyileşmeyi hızlandırabilir. 5. Anestezik Krem Uygulaması: Yemeklerden önce, ağız içi yaraların üzerine ağız için özel olarak üretilen anestezik kremler uygulamak, yeme sırasındaki rahatsızlığı azaltabilir. 6. Doktor Kontrolünde Antibiyotik Kullanımı: Bazı durumlarda, özellikle enfeksiyon riski yüksekse, doktor kontrolünde antibiyotik kullanımı gerekebilir.Belirli durumlarda, doktor kontrolünde antibiyotik kullanımı da gerekli olabilir. Bununla birlikte, bu yöntemlerin ve tedavi seçeneklerinin kişisel duruma ve ağız yarasının şiddetine göre değişebileceğini unutmamak önemlidir.
Ağız Yarası Nasıl Teşhis Edilir?
Ağız yaraları, genellikle ağzın daha görünür bölgelerinde oluştuğunda kişiler tarafından kolayca fark edilebilir. Bunu yapmak için, ağrı hissedilen bölgeyi ayna karşısında incelemek yeterlidir. Ancak yaralar, damak veya boğaz gibi daha arka bölgelerdeyse, diş hekimlerinin özel aletleriyle görülebilir. Birkaç gün içinde iyileşmeyen, şiddetli ağrı ve acıya neden olan, kanama veya ateşle birlikte gelen ağız yaralarında hemen bir diş hekimine başvurulmalıdır.
Diş hekimi, muayene sırasında yaranın büyüklüğünü ve uygun tedavi yöntemini belirler ve yaranın nedenini araştırır. Eğer enfeksiyon belirtileri varsa, ağız içinden alınan örnekler laboratuvarda incelenir, enfeksiyonun neden olduğu mikroorganizmalar belirlenir ve uygun antibiyotik veya antiviral tedaviye başlanır.
Ağızda küçük yaralanmalar, bazen rinoplasti gibi cerrahi işlemlerden sonra da görülebilir ve genellikle birkaç gün içinde iyileşir. Stres de ağızda küçük yaraların oluşumuna neden olabilir, ancak bu her zaman ağız yarası teşhisi anlamına gelmez. Özellikle, yaraların şiddeti, süresi ve eşlik eden diğer belirtiler önemlidir ve bu durumlar göz önünde bulundurularak bir sağlık uzmanına danışılmalıdır.
Aft Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Aft nedir, aft neden olur ve aft nasıl geçer soruları insanların en çok merak ettikleri sorulardır. Bu soruları yukarıda detaylıca açıkladık. Sizler için diğer merak edilen soruları da bir araya getirdik.
Ağız içi yaralar neyin belirtisi?
Ağız içi yaralar, genellikle ağız mukozasındaki küçük yaralanmalar, ülserler veya enfeksiyonlar sonucu oluşur. Bu yaraların yaygın sebepleri arasında dengesiz beslenme, stres, bağışıklık sisteminin zayıflaması, hormonal değişimler ve bazen de ağız dokularının birbirine sürtünmesi gibi faktörler bulunur.
Bu tür yaralar, genellikle kendiliğinden iyileşse de, bazı durumlarda tıbbi müdahale gerektirebilir. Ağız içinde sürekli tekrarlayan veya uzun süre iyileşmeyen yaralar ciddi sağlık sorunlarının işareti olabilir ve bu durumda bir sağlık profesyonelinin değerlendirmesi önemlidir.
Ağız içi yara en çabuk nasıl geçer?
Tuzlu su gargara yapmak, ağız yaraları için etkili bir evde tedavi yöntemi olabilir. Tuz, aftlar ve diğer ağız yaralarının ağrısını hafifletmeye yardımcı olur.
Bu tedaviyi uygulamak için, yarım bardak ılık suya bir çay kaşığı tuz ekleyin ve iyice karıştırın. Bu tuzlu su karışımıyla günde birkaç kez veya hatta her birkaç saatte bir, yaklaşık 15-30 saniye süreyle gargara yapabilirsiniz. Gargarayı yutmamaya özen gösterin. Bu basit yöntem, ağız yaralarının iyileşmesine katkı sağlayabilir ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
Ağız içi beyaz yara neden çıkar?
Aft olarak bilinen ağız yaralarının kesin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. Yine de, bu yaraların oluşumunda etkili olduğu düşünülen bazı faktörler vardır. Bunlar arasında fiziksel travma (örneğin, ağız içini ısırma), belirli gıdalara karşı hassasiyet, vitamin eksiklikleri, stres, ağız ve diş sağlığına yeterince özen göstermeme, çeşitli hastalıklar ve hormonal değişiklikler sayılabilir. Aftların oluşumu bu faktörlerin birleşimiyle tetiklenebilir, ancak her bireydeki sebepler farklılık gösterebilir.