Senkop, beyne giden kan akışının geçici olarak azalması sonucu oluşan, birkaç dakika süren, geçici şuur ve duruş (postür) kaybı olarak tanımlanır. Halk arasında bayılma olarak da bilinir.
Senkop, yaygın görülen bir sorundur. Her yıl, yetişkin nüfusun yaklaşık %3'ü senkop yaşamaktadır. Senkop, her yaştan insanı etkileyebilir, ancak daha çok 50 yaşın üzerindeki kişilerde görülür.
Senkop Nedenleri
Senkop, birçok nedenden kaynaklanabilir. En yaygın nedenleri şunlardır:
- Ortostatik hipotansiyon (postural hipotansiyon): Bu durum, ani pozisyon değişikliğinden sonra kan basıncının düşmesi sonucu oluşur. Örneğin, yattıktan sonra aniden ayağa kalkıldığında, kan basıncı hızla düşebilir ve bu da senkop ile sonuçlanabilir.
- Kardiyovasküler sorunlar: Kalp hastalığı, kalp ritmi bozuklukları ve aort anevrizması gibi kardiyovasküler sorunlar da senkop nedeni olabilir.
- Nörolojik sorunlar: Beyin tümörü, beyin kanaması ve migren gibi nörolojik sorunlar da senkop nedeni olabilir.
- Endokrin sorunlar: Diyabet, hipotiroidi ve hipertiroidi gibi endokrin sorunlar da senkop nedeni olabilir.
- İlaçlar: Bazı ilaçlar, özellikle tansiyon ilaçları, antidepresanlar ve antibiyotikler, senkop nedeni olabilir.
Senkop Belirtileri
Senkop belirtileri, senkop nedenine göre değişebilir. Genellikle görülen belirtiler şunlardır:
- Aniden gelen baş dönmesi
- Görme bulanıklığı
- Yorgunluk
- Kulakta çınlama
- Terleme
- Solunum güçlüğü
- Düşme
Senkop Tedavisi
Senkop tedavisi, senkop nedenine göre değişir. Ortotik hipotansiyon tedavisinde, hastaya pozisyon değişikliğinden önce bir süre oturması veya ayakta durması önerilir. Kardiyovasküler sorunlara bağlı senkop tedavisinde, kalp hastalığı veya kalp ritmi bozukluğunun tedavisine yönelik tedaviler uygulanır.
Nörolojik sorunlara bağlı senkop tedavisinde, beyindeki sorunun tedavisine yönelik tedaviler uygulanır. Endokrin sorunlara bağlı senkop tedavisinde, endokrin sorununun tedavisine yönelik tedaviler uygulanır. İlaçlara bağlı senkop tedavisinde, hastanın kullandığı ilaçların değiştirilmesi veya dozlarının ayarlanması gerekebilir.
Senkoptan Korunma
Senkoptan korunmak için, aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Yavaş yavaş pozisyon değişikliği yapın. Örneğin, yattıktan sonra aniden ayağa kalkmak yerine, birkaç dakika oturun ve sonra ayağa kalkın.
- Tansiyonunuzu düzenli olarak kontrol ettirin. Yüksek tansiyon, ortostatik hipotansiyona neden olabilir.
- Kalp hastalığı, kalp ritmi bozukluğu veya aort anevrizması gibi kardiyovasküler sorunlarınız varsa, doktorunuzun talimatlarına uyun.
- Nörolojik sorunlarınız varsa, doktorunuzun talimatlarına uyun.
- Endokrin sorunlarınız varsa, doktorunuzun talimatlarına uyun.
- İlaçları dikkatli kullanın. İlaçların yan etkileri hakkında doktorunuzla konuşun.
Sonuç olarak, senkop, beyne giden kan akışının geçici olarak azalması sonucu oluşan, birkaç dakika süren, geçici şuur ve duruş (postür) kaybı olarak tanımlanan yaygın bir sorundur. Senkop, birçok nedenden kaynaklanabilir ve belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Senkoptan korunmak için, yavaş yavaş pozisyon değişikliği yapmak, tansiyonunuzu düzenli olarak kontrol ettirmek ve doktorunuzun talimatlarına uymak önemlidir.