Psikoz, halüsinasyonlar veya sanrıların eşlik ettiği, gerçeklikle olan bağlantının kopmasıyla karakterize edilen ciddi bir zihinsel bozukluktur.
Psikotik durumlarda kişi, hayal ürünü görüntüler görebilir, sesler duyabilir ve bu algıları gerçeklikten ayırt etmekte zorlanabilir.
Psikozun belirtileri arasında sanrılar, halüsinasyonlar, tutarsız konuşma, davranışlar ve ajitasyon bulunur. Genellikle kişi, bu davranışlarının farkında değildir.
Psikoz Nedir?
Psikoz, gerçeklik algısının kaybolduğu durumları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Kişi gerçekle hayal arasındaki farkı algılayamaz ve var olmayan şeyleri gördüğünü, duyduğunu veya hissettiğini düşünebilir.
Psikotik bir kişi, başkalarının göremediği varlıkları görebilir, sesler duyabilir veya hissedebilir. Bu durumlar sırasında kişi, gerçekliği ve gerçek olmayanı ayırt etme yeteneğini kaybedebilir.
Psikoz, bir dizi semptomu ifade eden bir durumdur ve genellikle sanrılar, halüsinasyonlar, tutarsız konuşmalar, davranışlar ve ajitasyon gibi belirtilerle kendini gösterir.
Psikozun yarattığı semptomlar veya zararlar, konuşma terapileri ve gerektiğinde ilaç tedavisiyle yönetilmeye çalışılır.
Psikoz Neden Olur?
Psikoz, beyin yapısındaki değişiklikler ve zihinsel bozukluklar sonucunda ortaya çıkar.
Bu duruma neden olan faktörler arasında genetik yatkınlık, şizofreni, depresyon, bipolar bozukluk, stres, travmalar, beyin yaralanmaları ve alkol-uyuşturucu kullanımı bulunur.
Psikoza neden olan faktörler oldukça karmaşıktır ve kişiden kişiye değişebilir. Ancak, genellikle şu faktörler psikoz riskini artırabilir:
- Genetik Yatkınlık: Aile geçmişinde psikoz veya diğer zihinsel bozukluklar olan bireylerde psikoz riski daha yüksek olabilir.
- Beyin Kimyası ve Yapısı: Beyindeki kimyasal dengesizlikler veya yapısal değişiklikler, psikoz gelişiminde rol oynayabilir. Örneğin, dopamin gibi nörotransmitterlerin dengesizliği psikotik semptomlara yol açabilir.
- Stres: Kronik stres veya travmatik yaşam olayları, bazı insanlarda psikoz gelişim riskini artırabilir.
- Madde Kullanımı: Uzun süreli madde kullanımı, özellikle uyuşturucular veya aşırı miktarda alkol, psikoz riskini artırabilir.
- Beyin Yaralanmaları veya Hastalıkları: Beyin hasarı, tümörler, enfeksiyonlar veya diğer nörolojik hastalıklar psikoz riskini artırabilir.
- Psikososyal Faktörler: Sosyal izolasyon, travmatik çocukluk deneyimleri, yetersiz sosyal destek gibi psikososyal faktörler de psikoz riskini artırabilir.
- İlaçlar: Bazı ilaçlar, özellikle uzun süreli kullanımları veya yan etkileri nedeniyle psikoz riskini artırabilir.
Bu faktörler, tek başına veya bir araya gelerek psikoz gelişimine katkıda bulunabilir. Ancak, psikoz gelişimini etkileyen birçok karmaşık faktör bulunmaktadır ve her durum farklılık gösterebilir.
Psikoz Belirtileri Nelerdir?
Psikoz genellikle 3 temel belirtiyle ortaya çıkar: sanrılar, halüsinasyonlar ve düşünce bozuklukları. Kişi, gerçekte olmayan şeyleri algılar veya inanır, sesler duyar veya görür.
Bu durum kişinin davranışlarını da etkileyebilir. Diğer insanlara karşı artan şüphe, mantıksız düşünceler veya konuşmalar ve anormal davranışlar da psikozun belirtileri arasındadır.