MARKETTE VE TARLADA FİYATLAR UÇURUMA DÖNDÜ: KARPUZDA FİYAT FARKI YÜZDE 613,8’E DAYANDI
Temmuz ayı itibarıyla üretici ile market fiyatları arasındaki uçurum yeniden gündeme geldi. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, gıda fiyatlarındaki artışı ve üretici maliyetlerindeki yükselişi değerlendirdi. Bayraktar’ın açıklamalarına göre, Temmuz ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkı en çok karpuzda yaşandı. Üreticide oldukça düşük fiyatlara satılan karpuzun, market raflarında yaklaşık 7 kat pahalıya satıldığı görüldü.
KARPUZ EN ÇARPICI FARKI GÖSTERDİ
Bayraktar’ın verilerine göre Temmuz ayında karpuzun üretici fiyatı ile market fiyatı arasındaki fark yüzde 613,8’e ulaştı. Bu çarpıcı fark, tarlada 1 liraya satılan ürünün, markette yaklaşık 7 liraya ulaştığını ortaya koydu. Tarla ile raf arasında yaşanan bu uçurum, tüketicinin bütçesini zorlarken, üreticinin ise emeğinin karşılığını alamadığını gözler önüne serdi.
MAZOT VE GÜBRE ZAMLARI ÇİFTÇİYİ EZİYOR
Tarımda üretim maliyetlerinin başında gelen mazot ve gübre fiyatlarındaki artış da çiftçinin belini bükmeye devam ediyor. Temmuz ayında mazot fiyatları aylık yüzde 9,3 oranında artarken, yıllık bazda besi yemi yüzde 34, süt yemi ise yüzde 31 oranında zamlandı. Bayraktar, İran-İsrail geriliminin gübre fiyatlarına etkisinin sürdüğünü belirterek, maliyetlerdeki bu artışın ürün fiyatlarına doğrudan yansıdığını vurguladı.
YEŞİL SOĞANDA ZARAR ÜRETİCİNİN, KAZANÇ MARKETİN
Yeşil soğanda ise dikkat çekici bir tablo ortaya çıktı. Üreticide fiyatı yüzde 41 düşen yeşil soğan, markette hâlâ 3,5 kat pahalıya satılmaya devam ediyor. Bu durum, üretici zararda olmasına rağmen tüketicinin de yüksek fiyat ödemeye devam ettiğini ortaya koyuyor.
LİMON HER YERDE ZAM ŞAMPİYONU OLDU
Hem üreticide hem de markette fiyatı en çok artan ürün limon oldu. Depolardaki fire oranları ve arzın daralması limonun üretici fiyatını yüzde 55, market fiyatını ise yüzde 37 artırdı. Limonu, yüzde 14,3 fiyat artışıyla yumurta, yüzde 12,8 ile elma, yüzde 5 ile kuru incir ve yüzde 3 ile mısırözü yağı takip etti.
EN ÇOK UCUZLAYAN ÜRÜN KABAK OLDU
Bayraktar’ın paylaştığı rapora göre Temmuz ayında markette 37 ürünün 19’unda fiyat artışı, 17’sinde ise fiyat düşüşü yaşandı. Fiyatı en fazla düşen ürün yüzde 42,6 ile kabak olurken, onu yüzde 39,8 ile karpuz, yüzde 31,5 ile patates, yüzde 24,6 ile kuru soğan ve yüzde 19,5 ile yeşil soğan izledi.
FİYAT DEĞİŞİMİNİN NEDENLERİ
Bayraktar fiyat değişimlerinin nedenlerini de şöyle açıkladı:
Karpuzda arz fazlası ve düşük talep fiyatları düşürdü.
Limon fiyatları depolama kaynaklı fire ve arz eksikliğiyle arttı.
Patates fiyatları hasadın yoğunlaşmasıyla düştü.
Sivri biberde talep artışı, kabakta ise arz fazlası fiyatları etkiledi.
Yumurta fiyatı arz-talep dengesine bağlı olarak yükseldi.
Bayraktar, tarımsal üretimde sürdürülebilirliğin sağlanması için üreticinin emeğinin karşılığını alması gerektiğini vurgulayarak, fiyat istikrarı için üretici ve tüketici arasında adil bir denge kurulması çağrısında bulundu.