Bitkiler konuşmaz, ama belki de bizi dinliyorlar... bilim insanları, bitkilerin stres altında yüksek frekanslı sesler yaydığını önceki yıllarda keşfetmişti. Bu kez aynı araştırma ekibi, hayvanların da bu gizli seslere tepki verdiğine dair somut kanıt elde etti.
Araştırmada, domates bitkileri susuz kaldıklarında veya zarar gördüklerinde insan kulağının duyamayacağı frekansta sesler çıkarıyor. Bu seslerin, çevredeki bazı hayvanlar tarafından algılanabildiği ve buna göre davranış değişikliği yaşandığı ortaya kondu.
Güveler, stresli bitkilerden uzak duruyor
Prof. Yossi Yovel ve Prof. Lilach Hadany öncülüğünde yürütülen çalışmada, özellikle dişi güveler üzerinde çarpıcı bir etki gözlemlendi. Dişi güveler, stres altındaki domates bitkilerinin yanına yumurta bırakmaktan kaçındı.
Araştırmacılar, bu davranışın sadece kokular veya kimyasal sinyallerle değil, doğrudan ses dalgalarıyla tetiklenmiş olabileceğini düşünüyor. Güveler, domates bitkilerinin çıkardığı bu “gizli sesleri” algılayarak potansiyel tehdit içeren bir ortama giriş yapmaktan vazgeçiyor.
Bitkiler arası iletişim mümkün mü?
Bu bulgular sadece hayvanlar açısından değil, bitkiler arası iletişim ihtimali açısından da dikkat çekici. Prof. Hadany, bitkilerin birbirlerinden gelen sesleri algılayarak su kullanımını düzenleyebileceğini ve çevresel streslere karşı dayanıklılık geliştirebileceğini belirtiyor.
Örneğin, bir bitki kuraklık nedeniyle ses çıkarıyorsa, yakındaki başka bir bitki bu sesi algılayarak önlem alabilir. Bu durum, tarım uygulamaları ve sürdürülebilir sulama sistemleri için de devrim yaratacak sonuçlar doğurabilir.
Yeni bir ekolojik iletişim dili mi doğuyor?
Prof. Yovel, bu bulgunun henüz başlangıç olduğunu ve farklı bitkilerin farklı sesler üretip üretmediğini inceleyeceklerini söylüyor. Aynı şekilde, başka hayvan türlerinin de bu seslere nasıl tepki verdiği araştırılacak. Bilim insanları, gelecekte bir ekosistemin bitki ve hayvanlar arasında sessiz ama güçlü bir "sesli iletişim" sistemine dayalı olabileceğini düşünüyor.