Bursa’nın İznik ilçesinde, 2014 yılında yapılan kanalizasyon çalışması sırasında fark edilen Roma dönemine ait taban mozaiği, bu yıl başlatılan arkeolojik kazılarla gün yüzüne çıkarılıyor.
Beyler Mahallesi Afyon Sultan Sokağı’nda bulunan mozaik, o dönemde yapılan çalışmalar durdurularak koruma altına alınmıştı.
Gerekli kamulaştırmaların tamamlanmasının ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle İznik Müze Müdürlüğü başkanlığında başlatılan kazılar devam ediyor.
Kazı ekibinin ulaştığı yaklaşık 50 metrekarelik alanın, Roma döneminde kamu binası ya da varlıklı bir kişiye ait lüks bir yapının salon tabanı olduğu düşünülüyor. Mozaik tabanda, meyve dolu bir sepet taşıyan kadın figürü, saçlarında yengeç kıskaçları olan bir kadın yüzü ve çeşitli geometrik desenler yer alıyor.
MOZAİK, İZNİK GÖLÜ’NÜ SİMGELEYEN FİGÜRLERLE BEZENMİŞ
Kazı ekibinden arkeolog Yusuf Kahveci, 11 yıl önce fark edilen mozaiğin bulunduğu alanın kamulaştırılmasıyla çalışmalara başlanabildiğini söyledi.
Yaklaşık 350 metrekarelik alanda yürütülen kazıların 50 metrekaresinde mozaik taban bulunduğunu belirten Kahveci, mozaiğin hem yol hem de komşu parsellerde devam ettiğini tespit ettiklerini aktardı.
Kahveci, yapının Roma dönemine ait olduğuna işaret eden seramik ve sikke buluntularının da gün yüzüne çıkarıldığını belirtti. Duvarlardaki resimlerin ve yer döşemelerinin zamanla tahrip edildiğini, ancak mozaiğin büyük kısmının sağlam kaldığını ifade etti.
Kahveci, “Mozaiğin çevresinde nar ve sarmaşık yapraklarıyla çevrili bir bordür bulunuyor. Eşik kısmında iki çift sandalet motifi var. Yapının merkez kısmının yaklaşık 20 metre uzunluğunda olduğunu tahmin ediyoruz.” dedi.
ROMA DÖNEMİNDE İZNİK GÖLÜ KADIN FİGÜRÜYLE TASVİR EDİLMİŞ
Kahveci, mozaiğin merkezinde yer alan kadın figürünün dikkat çekici detaylar barındırdığını söyledi. “Merkezde ‘Askania’ yazısı bulunuyor.
Bu, Roma döneminde İznik Gölü’nün adıdır. Figürde yosunlarla çevrili saçlar, taç olarak kullanılan yengeç kıskaçları ve dalgalarla süslenmiş bir boyun görülüyor. Bu figür, İznik Gölü’nün bir kadın formunda betimlendiğini gösteriyor.” dedi.
Mozaikte bereket tanrıçası ve mitolojik figürlerin de yer aldığını belirten Kahveci, detayların bilimsel incelemelerle netleştirileceğini söyledi.
Renk geçişleriyle oluşturulan saç örgüsü desenleri, üç boyutlu geometrik motifler ve taş, mermer ile camdan oluşan küçük “tessera” parçalarının işçiliğiyle mozaik, dönemin önemli sanat örneklerinden biri olarak değerlendiriliyor.
YAPI LÜKS BİR VİLLA YA DA KAMU BİNASI OLABİLİR
Kahveci, kazılarda ortaya çıkan kalıntıların yüksek işçilik gösterdiğini, duvar sıvalarından boyalarına kadar dönemin zengin bir yapısına ait izler taşıdığını vurguladı.
Yapının kamuya ait bir bina ya da zengin bir kişiye ait lüks bir villa olabileceğini belirten Kahveci, “Alanda 3. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar farklı dönemlere ait yapı izlerine rastladık. Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerinde bu alanın sürekli kullanıldığını görüyoruz.” dedi.
Kazı ekibi, çalışmaların ilerleyen aşamalarında mozaiğin devam eden kısımlarını da gün yüzüne çıkarmayı hedefliyor. Elde edilen veriler, İznik’in Roma dönemine ait kentsel yaşamı ve sanatsal zenginliğini ortaya koyacak önemli bulgular arasında yer alıyor.