Beyin sıvısında bulunan "NPY" maddesi, depresyonun erken habercisi olabilir
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde yürütülen çarpıcı bir araştırma, psikiyatrik hastalıkların erken teşhisinde umut ışığı oldu. Araştırmacılar, stres tepkisinde kilit rol oynayan "Nöropeptid Y (NPY)" maddesindeki değişimin, ağır depresyon geçiren bireylerin erken tanılanmasında önemli bir biyobelirteç olabileceğini belirtiyor.
Prof. Dr. Mehmet Tokdemir başkanlığındaki ekip, intihar sonucu yaşamını yitiren 35 kişiyle, doğal nedenlerle ölen 35 kişinin beyin omurilik sıvılarını karşılaştırdı. Çalışma sonucunda, intihar eden vakalarda NPY düzeylerinin anlamlı şekilde daha yüksek olduğu gözlendi.
Araştırmacılar, bu bulgunun, NPY'nin kanda da ölçülebilir olması sayesinde, depresyon riski taşıyan bireylerin daha hastalık ortaya çıkmadan önce tespit edilmesine olanak sağlayabileceğini ifade ediyor.
“Beyin biyobelirteçleri kara kutu gibi”
Prof. Dr. Tokdemir, araştırmanın beyin ölümü sonrası elde edilen nadir verilerden biri olduğuna dikkat çekerek, şu açıklamada bulundu:
“Beynimiz hala gizemini koruyor. Omurilik sıvımızda saptanan biyobelirteçlerin çoğu kana da yansıyor. NPY düzeyleri gibi hormonel bozukluklar, depresyon gibi ruhsal hastalıkların erken uyarıcısı olabilir. Bu biyolojik sinyalleri okuyarak hastalıklarla çok daha erken dönemde mücadele etmek mümkün.”
Bilimsel dünyada ses getirdi
Çalışmanın sonuçları, psikiyatri alanında dünyanın önde gelen dergilerinden Journal of Affective Disorders’da yayımlandı. Ayrıca çalışma, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından “Yayın Teşvik Ödülü”ne layık görüldü.
İKÇÜ Tıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Huriye Erbak Yılmaz, araştırmayı daha da ileri taşıyacaklarını belirterek, beyin dokusu üzerinde yeni bir proje hazırlığında olduklarını ifade etti.
Adli tıp uzmanı Dr. Esra Erbak Eser ise, “Hayatını kaybeden 70 vakalık veriyle çalışmak çok nadir bir durum. Bu bulgu depresyonun tanısında, hatta tedavi yöntemlerinin geliştirilmesinde dönüm noktası olabilir” dedi.
Çalışma, İspanya ve Japonya’dan gelen davetlerle uluslararası bilim çevrelerinin de dikkatini çekmiş durumda.