Karadeniz Teknik Üniversitesi'nden (KTÜ) dört öğrenci, uçuş sırasında pilotun bayılması veya bilinç kaybı yaşaması durumunda, uçağın güvenli bir şekilde kontrolünü sağlamak için yapay zeka destekli bir güvenlik sistemi geliştirdi. "Akıllı Fırlatma Güvenlik Sistemi" adını verdikleri bu yenilikçi yazılım, uçak kazalarını önlemeyi hedefliyor.
Proje İtalya’daki Uçuş Kazasından Esinlenerek Başladı
KTÜ Tıp Fakültesi 3. sınıf öğrencisi Kemal Alp Çakır ve Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü 4. sınıf öğrencileri Hasan Basri Bilge, Samet Kargın ve İrfan Kerem Gümrükçüoğlu, İtalya'da yaşanan bir uçuş kazasından ilham alarak bu projeyi başlattı. Çalışmaları, pilotun baygınlık durumunda uçağın güvenli inişini sağlayacak algoritmalar üzerine odaklanıyor.
Kemal Alp Çakır, "Akıllı Fırlatma Güvenlik Sistemi" adı verilen projelerinin mevcut manuel fırlatma koltuğu sistemlerindeki eksiklikleri gidermeyi amaçladığını belirtti. Çakır, "Fiziksel zorluklar, irtifa kaybı gibi problemleri çözecek yapay zeka destekli bir sistem geliştirdik. Algoritmamız sayesinde pilotun bilinci yerinde mi, baygın mı olduğunu tespit edebiliyoruz," dedi.
TUSAŞ'tan İkincilik ve Ankara Teknopark'tan Kuluçka Desteği
Proje ekibi, ilk başvurularını Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ'ye (TUSAŞ) yaptı. Çakır, 98 takım arasından ön elemeyi geçerek 16 finalist takımdan biri olduklarını ve sonrasında 6 aylık mentorluk desteği aldıklarını ifade etti. Etkinliğin sonunda ikinci olduklarını belirten Çakır, bu başarıları sayesinde Ankara Teknopark'tan kuluçka desteği ödülü kazandıklarını ve burada bir ofis açtıklarını açıkladı. "2026 ve 2027'nin son çeyreğinde ürünlerimizi piyasaya sürmeyi hedefliyoruz," diye ekledi.
Pilotun Yerine Karar Verebilen Yapay Zeka Algoritması
Sistemin teknik kısmını üstlenen Hasan Basri Bilge, savaş uçaklarında en son kararın her zaman pilota ait olduğunu vurguladı. Bilge, "Pilot bayıldığında bu karar mekanizması devre dışı kalıyor. Biz, bu durumda uçağı yönetebilecek bir yapay zeka algoritması tasarladık," dedi. Bilge, projelerinin İtalya'da denize çakılan bir uçağın kazasından esinlenerek başladığını belirtti. "Pilot muhtemelen baygın olduğu için kendini kurtaramadı. Yapay zeka ile bu durumu önleyebilir miyiz diye düşündük ve çalışmalara başladık," dedi.
Savunma Sanayiine Ürün Satışı Hedefleniyor
Ekip üyesi Samet Kargın, TUSAŞ’ın "Hangar Kampüs" etkinliğinde aldıkları ikincilik sonrası açacakları ofiste projeyi daha da geliştirmeyi planladıklarını söyledi. Kargın, "Ofise geçerek ödül parası ve yeni yatırımlarla bütçe oluşturmayı, prototipimizi geliştirmeyi ve savunma sanayi şirketlerine satış yapmayı hedefliyoruz," ifadelerini kullandı.