Türkiye, temmuz ayının son günlerinde hem gündüz aşırı ısı stresinin hem de gece tropikal gecelerin etkisi altında. Basra Alçak Basıncı’nın taşıdığı sıcak ve kuru “fön” rüzgarlarıyla birlikte, birçok bölgede sıcaklık mevsim normallerinin 6 ila 12 derece üzerinde seyrediyor. Termometreler gündüz 40 dereceyi, akşamları ise 30 dereceyi aşarken, uzmanlar bu durumun iklim değişikliğinin önemli bir göstergesi olduğunu belirtiyor.
Isı stresi insan sağlığını olumsuz etkiliyor
Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Uzmanı Prof. Dr. Şermin Tağıl, dünya genelinde sıcaklıkların hızla arttığını ve Akdeniz Havzası’nın küresel ortalamanın neredeyse iki katı hızla ısındığını vurguladı. Bu durumun, sıcak hava dalgalarının daha yoğun ve uzun süreli yaşanmasına yol açtığını ifade eden Tağıl, “Temmuz ayının son günlerine gündüz aşırı ısı stresinin, gece ise tropikal gecelerin damgasını vurduğunu söyleyebiliriz. Isı stresi, vücudun fazla ısıyı dışarı atamaması sonucu ortaya çıkıyor ve insan sağlığını olumsuz etkiliyor.” dedi.
Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi verilerine göre, Türkiye’nin yüzde 80’inden fazlasında hissedilen sıcaklığın 32 derece ve üzerinde seyrettiğini belirten Tağıl, Batı, Güney ve Doğu Anadolu’nun büyük kesimlerinde hissedilen sıcaklığın 38 dereceye, Güneydoğu Anadolu’da ise 46 dereceye kadar çıktığını söyledi.
Tropikal geceler artıyor
Gece sıcaklıklarının 20 derecenin altına düşmemesi anlamına gelen “tropikal gece” sayısının Türkiye’de her geçen yıl arttığını ifade eden Tağıl, “Tropikal geceler daha önce sadece Güneydoğu’da görülürken artık Güney, Batı ve İç Anadolu’da da sıkça karşılaşıyoruz. 2024 yılında Batı Anadolu’da yaklaşık 40 tropikal gece yaşandı. Bu durum, bazı bölgelerin ikliminin tropik özelliklere kaydığının işareti.” değerlendirmesinde bulundu.
Tağıl, tropikal gecelerin uyku kalitesini düşürmesinin yanı sıra tarım ve enerji talebi gibi alanlarda da olumsuz etkiler yarattığını vurguladı.
Vatandaşlar da sıcaklardan şikayetçi
İzmir’de yaşayan Emir Aksel, “Gündüz ayrı gece ayrı sıcak. Klimasız çok zor. Gece hava sıcaklığı 20 derecenin üstünde, bu da uyumamızı güçleştiriyor.” dedi. Hasan Gülmez ise sıcaklardan korunmak için klimadan faydalandıklarını ve evden mümkün olduğunca az çıktıklarını ifade ederek, “Gece tropikal dediğimiz havalar 35 derecelerde seyrediyor, balkonda bile durulamıyor.” diye konuştu.
Uzmanlar, artan tropikal geceler ve ısı stresinin iklim değişikliğinin günlük hayata etkilerini net şekilde ortaya koyduğunu belirtiyor.