Toplumsal Sapma Nedir?
Toplu yaşam, normlar, değerler ve kontrol mekanizmaları üzerine kurulu bir düzeni beraberinde getirir. Ancak, bazı bireyler belirli koşullar altında beklenen davranış kalıplarından saparak toplumsal normlara uymazlar. Bu uyumsuz davranışlar, toplumsal sapma olarak adlandırılır.
Sosyal Norm ve Düzen
Toplum hayatında, bireylerden beklenen belirli davranış kalıpları vardır. Sosyalleşme süreci, bu normlara uyum sağlamayı amaçlar. Ancak, toplumsal sapma, bireylerin bu normlara aykırı davranmalarını ifade eder.
Toplumsal Sapma Türleri
Toplumsal sapma birçok farklı şekilde ortaya çıkabilir. İşte, toplumsal sapmanın temel türleri:
1. Olumlu Sapma
Olumlu sapma, toplumun beklediği biçimde gerçekleşen ve ideal davranışlara yönelen bir sapma türüdür. Bu tip sapmada birey, toplumun ileri gitmesine, gelişmesine katkıda bulunan bir örnek kişi olabilir.
Örneğin, Mustafa Kemal Atatürk'ün Türk toplumunu ilerletme ve geliştirme çabaları, olumlu bir sapma örneğidir. Mahatma Gandhi'nin şiddet hareketlerinden kaçınma inancı da bu kategoriye örnek olarak verilebilir.
2. Olumsuz Sapma
Olumsuz sapma, bireylerin toplumsal normlara uymamasını ifade eder. Bu tür sapmalar genellikle psikolojik sorunlardan, suça eğilimden, akıl hastalıklarından veya zeka geriliklerinden kaynaklanabilir.
Örneğin, işsizliğin arttığı bir toplumda bireylerin şiddet, alkolizm, hırsızlık gibi olumsuz davranışlara yönelmesi, olumsuz sapma örneklerindendir.
Sonuç
Toplumsal sapma, bireylerin toplumun belirlediği normlara uymama durumunu tanımlayan karmaşık bir kavramdır.
Her bir sapma türü, farklı nedenlere dayanır ve toplumun dinamikleri içinde çeşitli etkileşimlere bağlı olarak ortaya çıkar.
Bu nedenle, toplumsal sapma olgusunu anlamak için sosyolojik, psikolojik ve kültürel faktörleri göz önünde bulundurmak önemlidir.
