Şarbon hastalığı nedir, kimlerde görülür ve nasıl önlenir?

Şarbon Hastalığı Nedir?

Şarbon, bacillus anthracis bakterisinin neden olduğu, sığır, koyun, keçi gibi hayvanlarda görülen ve insana bulaşabilme ihtimali nadir olan ciddi bir enfeksiyondur.

Bu bakteri toprakta genellikle uyku halindedir ve hayvanları etkileyerek enfekte olmalarına sebep olur. İnsanlara ise genellikle bakteriyi barındıran besinlerden, su ya da cilt yaralarından bulaşabilir.

Şarbon, bir insan hastalığı değildir; hayvanlarda görülen bir enfeksiyondur.

Şarbon Hastalığı Kimlerde Görülür?

Şarbona maruz kalma açısından bazı kişiler daha fazla risk altında olabilir. Bu kişiler arasında çiftçiler, hayvan yetiştiricileri, askeri üyeler ve turistler (şarbon sorunu olan ülkelere gidenler), bakterileri inceleyen araştırmacılar, laboratuvar çalışanları, veterinerler, yün fabrikası, tabakhane ve mezbaha işçileri, hayvan postu kullanan davul yapımcıları bulunmaktadır.

Şarbon Türleri

Şarbon hastalığı, bakterilerin vücuda giriş yollarına göre farklı türleri içerir:

1. Deri Şarbonu: Bakteriler ciltten bir yara yoluyla vücuda girebilir. En yaygın ve en az ölümcül olan türüdür. Veterinerler, hayvan yünü, postu ve kılıyla ilgilenen kişiler risk altında olabilir.
2. Bağırsak Şarbonu: Az pişmiş veya çiğ et tüketenlerde ortaya çıkabilir. Bakteriler yemek borusunu, boğazı, mideyi ve bağırsakları etkiler.
3. Akciğer Şarbonu: Solunan şarbon sporlarına maruz kalan kişilerde görülür. Yün fabrikalarında çalışanlar, mezbaha ve tabakhane çalışanları bu türden etkilenebilir.

Şarbon Hastalığı Belirtileri

Şarbon hastalığı belirtileri türüne göre değişiklik gösterir. Genellikle bulaşmadan sonra bir hafta içinde ortaya çıkar. Belirtiler arasında göğüs ağrısı, nefes almada güçlük, bulantı, kusma, yorgunluk, halsizlik, ateş, aşırı terleme, baş ağrısı, kas ağrıları, kaşıntı yaratan kabarcıklar veya şişlikler, ağrılı cilt ülseri, karın ağrısı ve kanlı ishal yer alabilir.

Şarbon Hastalığı Neden Olur?

Şarbon hastalığına neden olan ana etken bacillus anthracis bakterisidir. Bu bakteriler toprakta sporlar üreterek uzun süre yaşayabilirler. Hayvanları ve av hayvanlarını etkileyebilirler. İnsanlara bulaşması genellikle bu bakteriyi içeren topraklardan, hayvanlardan veya et ürünlerinden kaynaklanır.

Şarbon Hastalığı Tedavisi

Şarbon hastalığının tedavisi, türüne bağlı olarak farklılık gösterir. Antibiyotiklerle tedavi genellikle etkilidir. Ayrıca, antitoksin içeren ilaçlar ve şarbon aşısı da kullanılabilir. Aşı, özellikle risk altındaki kişilere önerilir.

Şarbon Hastalığı Nasıl Önlenir?

Şarbon hastalığını önlemede en etkili yöntem aşıdır. Bunun yanı sıra, çiğ veya az pişmiş etlerden uzak durmak, hayvan postu veya kılından yapılmış ürünleri kullanmamak, besin hayvanlarıyla fazla temas etmemek, bakterilerin bulunduğu ortamlardan kaçınmak da önleyici önlemler arasında yer alır.