Oruç fıtır sadakası, Ramazan ayında oruç tutan her Müslümanın, zenginlikleri nisab miktarını aşan mallarını ve tasarruflarını belirli kriterlere göre yoksullara dağıtması gereken bir ibadettir. Ancak bazı durumlarda, kişiler oruç ibadetini yerine getiremezler veya tamamlayamazlar. İşte bu durumda devreye "oruç fidyesi" kavramı girer.
Oruç Fidyesi Nedir?
Oruç fidyesi, oruç ibadetinin eda edilememesi sebebiyle veya hac ibadetinin edası sırasında işlenen birtakım kusurların giderilmesi için ödenen maddi bedeli ifade eder. Kur'an-ı Kerim'de bu konuya değinilirken, oruç tutmaya güç yetiremeyenlerin bir yoksul doyumu fidye ödemesi gerektiği ifade edilir (Bakara, 2/184).
Oruç Fidyesi Koşulları
Oruç fidyesi ödemek isteyen kişilerin belirli şartlara uymaları gerekmektedir. Öncelikle oruç tutmaya engel bir durum olmalıdır, örneğin yaşlılık veya iyileşme ümidi olmayan bir hastalık gibi. Ardından, fidyenin miktarı belirlenmelidir. Bir fidye, bir kişiyi bir gün doyuracak yiyecek miktarı veya bunun ücreti olarak belirlenir. İmkânı olanların daha fazla vermesi teşvik edilir.
Kimlere Verilir?
Oruç fidyesi, zenginlikleri nisab miktarını aşan ve aile fertlerine bakmakla yükümlü olan kişiler tarafından, bakmakla yükümlü olmadıkları yoksul Müslümanlara verilir. Ancak zekat, fıtır sadakası ve fidye veren kişinin bunlardan doğrudan veya dolaylı olarak yararlanmaması esastır. Ayrıca, zekat, fıtır sadakası ve fidye veren kişinin üst soy ve alt soyuna da bunları verme yetkisi yoktur.
Oruç fidyesi, önceden belirlenmiş miktarlara göre verilebileceği gibi, toplu olarak da verilebilir. Ancak bu ödemelerin güvenilir kuruluşlar aracılığıyla yapılması önerilir.
Oruç Fidyesi Nasıl Ödenir?
Oruç fidyesinin tutarı, fıtır sadakası miktarına eşittir. Bu fidyeler, Ramazan ayının başlangıcında verilebileceği gibi, ayın içinde veya sonunda da ödenebilir. Fidyelerin tamamı bir fakire topluca verilebileceği gibi, ayrı ayrı fakirlere de dağıtılabilir.
Oruç fidyesi ödemek isteyen kişilerin, Allah'tan bağışlanmalarını dilemeleri de önemlidir. Bu dualar, ibadetlerin kabul olması ve manevi huzurun sağlanması adına önemli bir yer tutar.