yapay zeka destekli çeviri insan dokunuşunu dışlamıyor
Yapay zeka teknolojilerinin gelişimi, çeviri dünyasında köklü bir dönüşüm yarattı. Ancak bu dönüşüm, insan çevirmenleri devre dışı bırakmıyor. Biruni Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi İngilizce Mütercim ve Tercümanlık Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Nesrin Onur, yapay zekanın çeviri mesleğini tehdit değil, dönüşüm aracı olarak şekillendirdiğini söyledi.
Üniversite tarafından yapılan açıklamaya göre Onur, yapay zeka destekli çeviri araçlarının son yıllarda büyük ilerleme kaydettiğini ancak özellikle anlam, bağlam ve kültürel aktarım gibi alanlarda hala insan çevirmenlere ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.
“Günlük konuşmalarda yapay zeka araçları tatmin edici sonuçlar üretebiliyor. Ancak hukuk, tıp, edebiyat gibi uzmanlık gerektiren metinlerde bu araçlar hâlâ yetersiz kalabiliyor,” diyen Onur, bağlamı yorumlama ve kültürel farkındalık gerektiren çeviri türlerinde insan katkısının vazgeçilmez olduğunu ifade etti.
anlam ve bağlamda insan sezgisi hâlâ önemli
Dr. Onur, makine çevirisi ile insan çevirmen arasındaki temel farkın, bağlamı anlama ve doğru biçimde aktarma yeteneğinde ortaya çıktığını belirtti.
“İnsan çevirmen, sadece kelimeleri çevirmekle kalmaz; metnin tonu, amacı, hedef kitlesi ve kültürel bağlamını da gözeterek bir yorum sunar,” ifadelerini kullanan Onur, deyim ve kültürel ifadelerin doğru aktarımı konusunda yapay zekanın sıkça hata yapabildiğini söyledi.
çeviri eğitiminde teknolojiyle uyumlu yeni yaklaşım
Yapay zekanın çeviri eğitimine entegrasyonunun da kaçınılmaz hale geldiğini vurgulayan Onur, öğrencilerin yalnızca klasik çeviri teknikleriyle değil, aynı zamanda dijital araçlarla da donanımlı hale getirilmesi gerektiğini belirtti.
“Artık öğrencilerimize sadece çeviri yapmayı değil, aynı zamanda çeviri teknolojilerini nasıl eleştirel biçimde kullanabileceklerini de öğretiyoruz. Bu araçların hangi koşullarda ne ölçüde kullanılabileceğini sorgulayan bireyler yetiştirmeye odaklanıyoruz,” dedi.
Geleceğin çevirmeninin çok yönlü bir uzman olacağına dikkat çeken Onur, bu bireylerin yalnızca dil bilgisiyle değil, aynı zamanda iletişim becerileri, proje yönetimi yetkinliği ve kültürel farkındalıkla donatılması gerektiğini kaydetti.