Yılbaşı döneminin vazgeçilmez süslerinden biri olan kokina, halk arasında bereket ve uğur getirdiğine inanılan özel bir bitki düzenlemesi olarak büyük ilgi görüyor.
Özellikle yıl sonuna yaklaşırken tezgâhlarda daha fazla yer bulan kokinanın ardındaki botanik gerçek ise çoğu kişiyi şaşırtıyor.
Sanılanın aksine kokina, tek bir bitki değil; iki farklı türün bir araya getirilmesiyle hazırlanan geleneksel bir aranjmandır.
KOKİNA TEK BİR BİTKİ DEĞİL, İKİ TÜRLÜ BİR ARANJMANDIR
Kokinanın yeşil bölümlerini oluşturan bitkinin bilimsel adı Ruscus aculeatus. Halk arasında “tavşan memesi” ya da “bodur çalı” olarak bilinen bu bitki, sert yaprak yapısı ve uzun süre formunu korumasıyla dikkat çekiyor.
Kokinanın kırmızı meyve gibi görünen kısımları ise tamamen farklı bir türden geliyor. Bu bölümler, Smilax excelsa adlı bitkinin meyveleri olup halk arasında “diken üzümü” ya da “sarılık otu” olarak tanınıyor.
ROMAN VATANDAŞLARIN GELENEKSEL TOPLAMA YÖNTEMİ
İstanbul’da özellikle Roman vatandaşlar tarafından toplanan dikenli bitkilerin bir araya getirilmesiyle hazırlanan kokina aranjmanları, uzun yıllardır yılbaşı kültürünün önemli bir parçası olmayı sürdürüyor.
Zorlu toplama koşulları nedeniyle kokina hem zahmetli hem de el işçiliği yoğun bir ürün olarak değerlendiriliyor.
BEREKET İNANCI VE YIL BOYUNCA BOZULMADAN KALMA İNANCI
Kokina, yalnızca görüntüsüyle değil; taşıdığı geleneksel anlamlarla da ilgi çekiyor. Halk arasında kokinayı bir yıl boyunca bozulmadan muhafaza edenlerin ev sahibi olacağına dair yaygın bir inanış bulunuyor.
Bu nedenle kokina, yılbaşında hediyelik olarak da sıkça tercih ediliyor.
BİLİMSEL GERÇEK İKİ BİTKİNİN UYUMU
Kokinanın asıl şaşırtıcı yönü, iki farklı bitkinin doğal bir bütün gibi görünmesi. Botanik dünyasında bu birleşimin özel bir isimle değil, iki türün uyumlu şekilde bir araya getirildiği bir aranjman olarak tanımlandığı belirtiliyor.