Küresel iklim değişikliğinin etkileri artık yalnızca çevresel sorunlarla sınırlı değil. Avustralya’daki Red Cross Lifeblood ve University of the Sunshine Coast (UniSC) tarafından yürütülen yeni bir araştırma, iklim krizinin sağlık sistemlerinin kritik bir unsuru olan kan bağışı zincirini tehdit ettiğini ortaya koydu.
AŞIRI HAVA OLAYLARI KAN BAĞIŞINI VE NAKLİNİ ZORLAŞTIRIYOR
Araştırmaya göre, artan sıcaklıklar, yoğun yağışlar, fırtınalar ve diğer aşırı hava olayları hem kan bağışında bulunacak kişilerin hareketliliğini kısıtlıyor hem de raf ömrü kısa olan kanın taşınmasını ve saklanmasını zorlaştırıyor. Dr. Elvina Viennet, bu durumun özellikle afet zamanlarında kan teminini sekteye uğratabileceğine dikkat çekti.
HASTALIKLAR YAYILIYOR, BAĞIŞÇI SAYISI AZALIYOR
İklim değişikliği, sivrisinek kaynaklı bulaşıcı hastalıkların yayılmasını da hızlandırıyor. Dang humması, Batı Nil virüsü ve sıtma gibi hastalıkların daha geniş coğrafyalarda görülmesi, potansiyel kan bağışçılarının sayısında azalmaya yol açabilir. Bu da bağış havuzunu daraltan bir başka risk faktörü olarak öne çıkıyor.
YÜKSEK SICAKLIKLAR KAN DEĞERLERİNİ ETKİLEYEBİLİR
Perşembe günü The Lancet Planetary Health dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, iklim dalgalanmaları sadece bağışçının motivasyonunu değil, aynı zamanda fizyolojik değerlerini de etkileyebiliyor. Yüksek sıcaklıklar ve soğuk hava; hemoglobin düzeyleri, kan basıncı ve kırmızı kan hücreleri üzerinde olumsuz etkilere yol açabiliyor.
PSİKOLOJİK ETKİLER DE GÖZ ARDI EDİLMEMELİ
UniSC’den araştırmacı Helen Faddy, yalnızca fiziksel değil, psikolojik etkilerin de önemli olduğunu vurguluyor. İklim kaygısı ve çevresel felaketlerin yarattığı stres, insanların kan bağışı yapma eğilimini azaltabilir. Öte yandan, doğum komplikasyonları, kardiyovasküler hastalıklar ve orak hücre anemisi gibi durumlar, önümüzdeki yıllarda kan ihtiyacının daha da artmasına neden olabilir.
UZMANLARDAN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ: ESNEK VE MOBİL KAN MERKEZLERİ
Araştırma ekibi, gelecekte yaşanabilecek tedarik sorunlarını önlemek adına bazı çözüm önerileri de sunuyor:
- Esnek ve mobil kan bağışı merkezlerinin kurulması
- Hücre kurtarma (ototransfüzyon) gibi yeni yöntemlerin teşvik edilmesi
- Uluslararası işbirlikleriyle kan paylaşım sistemlerinin güçlendirilmesi
25 MİLYON ÜNİTE KAN HAYAT KURTARIYOR
Euronews’te yer alan habere göre, yalnızca Avrupa’da her yıl yaklaşık 25 milyon ünite kan nakli yapılıyor. Bu kanlar; ameliyat geçirenler, prematüre bebekler, trafik kazası mağdurları ve kronik hastalıklarla mücadele edenler için yaşamsal önem taşıyor. Ancak iklim krizi bu hayati kaynağın sürekliliğini tehdit ediyor.