Hafta sonları geç saatlere kadar uyanık kalmak, yaygın bir uyku bozukluğunu daha da kötüleştirebilir. Araştırmacılar, insanların hafta sonları uyku düzenini değiştirmesiyle artan uyku bozulmalarına “sosyal apne” adını verdi.
Dünya genelinde yaklaşık 936 milyon yetişkin, uyku sırasında solunum yollarının tekrar tekrar çökmesi sonucu nefesin durması, sık uyku bölünmeleri, yüksek sesle horlama ve gündüz yorgunluğu yaşayan obstrüktif uyku apnesi (OSA) hastasıdır. Yeni araştırma, düzensiz uyku ve yaşam tarzı tercihleri nedeniyle hafta sonlarında OSA semptomlarının daha da kötüleştiğini ortaya koyuyor.
Araştırma Yöntemi ve Bulgular
Avustralya’daki Flinders Üniversitesi uyku araştırmacısı Lucia Pinilla, araştırmada yaklaşık 70 bin kişinin verilerini analiz ettiklerini söyledi. Pinilla, “Uyku zaten halk sağlığı açısından önemli bir konu. Ancak bulgular, sosyal apnenin etkisinin çoğu zaman hafife alındığını gösteriyor,” dedi.
Araştırmaya göre, hafta sonları uyku bölünmeleri çok daha yaygın:
Cumartesi günleri orta veya şiddetli OSA olasılığı çarşamba günlerine kıyasla yüzde 18 daha yüksek.
Hafta sonları fazladan 45 dakika uyumak, şiddetli uyku kesintisi riskini yüzde 47 artırıyor.
Yaş faktörü de etkili; 60 yaş üstü yetişkinlerde risk yüzde 7 artarken, 60 yaş altındakilerde bu oran yüzde 24.
Araştırma sonuçları American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine dergisinde yayımlandı.
Uyku Apnesinin Sağlığa Etkileri
OSA, sadece kötü bir gece uykusundan öte ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Tedavi edilmediğinde kalp hastalığı, diyabet, inme, depresyon ve demans riskini artırıyor. Pinilla, hafta sonundaki semptom artışının bu riskleri yükseltebileceğini belirtti.
Çoğu OSA hastası, sürekli pozitif hava basıncı (CPAP) cihazı kullanarak nefes durmalarını ve horlamayı önlüyor. Araştırma yazarlarından Danny Eckert, “Hafta sonları da dahil olmak üzere düzenli bir uyku rutini sürdürmek, her gece 7–9 saat uyumak önemlidir. Sabit uyanma saatine bağlı kalmak ve reçete edilen OSA tedavisini uygulamak, hafta sonu semptomlarını azaltabilir,” dedi.
Pinilla ayrıca, “Çoğu klinik tanı testi tek bir geceye, genellikle hafta içi bir güne uygulanıyor. Böylece hafta sonu etkisi, yani sosyal apne gözden kaçıyor,” ifadelerini kullandı.