Türkiye genelinde on binlerce esnafı ilgilendiren gelir vergisi düzenlemesi yürürlüğe giriyor. Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı’na göre, yılbaşından itibaren otel, lokanta ve şehir içi yolcu taşımacılığı gibi birçok iş kolu, gelir vergisi muafiyetini kaybedecek.
30 BÜYÜKŞEHİRDE GERÇEK USULE GEÇİLİYOR
Düzenleme ile esnafın belli bir kazanca kadar vergiden muaf tutulmasını sağlayan basit usul sistemi daraltıldı. Daha önce 13 büyükşehirde uygulanan gerçek usulde vergilendirme, 17 büyükşehir daha eklenerek tüm 30 büyükşehiri kapsayacak şekilde genişletildi. Böylece ticaret erbabı, imalatçılar, inşaatla uğraşanlar, otomobil tamircileri, lokanta ve kafe işletmecileri, 30 büyükşehirin nüfusu 30 binin üzerindeki ilçelerinde gerçek usulde vergiye tabi olacak.
Büyükşehirlerde nüfusu 30 binin altında kalan ilçelerde faaliyet gösteren taksiciler ve küçük esnaf ise şartları sağlamaları halinde basit usulden yararlanmayı sürdürebilecek.
ŞEHİR İÇİ TAŞIMACILAR DA KAPSAMDA
Yeni düzenleme, taksi, dolmuş, minibüs ve otobüs işletmecilerini de kapsıyor. 1 Ocak 2026’dan itibaren büyükşehirlerde nüfusu 30 bini aşan ilçelerde faaliyet gösteren şehir içi taşımacılar, basit usulden çıkarılarak gerçek usulde vergilendirilecek.
Basit usul uygulamasında kazançlar gelir vergisinden istisna tutuluyor ve yıllık beyanname verilmiyordu. Ancak yeni düzenleme ile bu avantaj sona erecek. Örneğin, 2025 yılı için yıllık hasılatı 480 bin liranın altında olan bir taksici basit usulden yararlanabiliyordu. Artık bu iş kolu için plaka ve kiralama bedelleri de dikkate alınarak gerçek usul vergilendirme geçerli olacak.
KDV VE DEFTER MUAFİYETİ DE SONA ERECEK
Basit usulde vergilendirmeden yararlanan esnaf, gelir vergisi dışında KDV’den de muaf tutuluyor ve defter tutma zorunluluğu bulunmuyordu. Ayrıca büyükşehirlerde yıllık emsal kira bedeli 55 bin TL’yi aşmayan işyerleri için de muafiyet geçerliydi. Ancak yeni düzenleme ile gerçek usulde vergilendirilecek esnaflar, artık hem KDV ödemek hem de defter tutmak zorunda kalacak.
VERGİ ADALETİ VE KAYIT DIŞILIĞIN AZALTILMASI HEDEFLENİYOR
Yetkililer, kararın temel amacının vergi adaletini sağlamak ve kayıt dışılığı azaltmak olduğunu belirtiyor. Mevcut uygulamada aynı büyükşehirde benzer kazanç elde eden iki esnaftan biri vergi öderken diğeri muaf tutulabiliyordu. Yeni yıldan itibaren bu farklılık ortadan kaldırılarak eşit bir sistemin hayata geçirilmesi hedefleniyor.