Balıkesir’in Gönen ilçesinde, kadınlar tarafından yıllardır yapılan geleneksel iğne oyası, hem kültürel miras olarak yaşatılıyor hem de ekonomik katkı sağlıyor. Gönen Belediyesi'nin başvurusu sonucu, 2014 yılında coğrafi işaretle tescillenen iğne oyası, hem yerel pazarlarda hem de kooperatifler aracılığıyla Türkiye’nin dört bir yanına satılıyor. Gönen Oya Pazarı'nda her salı sabahı kurulan stantlar, hem yerel halk hem de çevre illerden gelen alıcılar için cazibe merkezi oluyor.
İĞNE OYASI, KÜLTÜREL MİRASA DÖNÜŞÜYOR
Gönenli kadınlar, iğne oyalarını geleneksel motiflerle işliyor. Gelin tacı, selvi yaprağı, horozibiği gibi pek çok motif, kadınların duygusal dünyalarını anlatan önemli eserler olarak öne çıkıyor. İğne oyası, genellikle yazma, eşarp, seccade gibi geleneksel ürünlerde kullanılsa da son yıllarda moda tasarımcıları ve gençler tarafından takı ve aksesuar yapımında da tercih edilmeye başlandı.
KOOPERATİFLER, KADINLARI DESTEKLİYOR
Gönen Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi, yerel kadınların iğne oyası ürünlerini pazara sunmasına yardımcı oluyor. Kooperatif Başkanı Hüsniye Tanrıverdi, geleneksel oyaların modernize edilmesi gerektiğini vurguluyor. "İğne oyalarını takı ve aksesuara dönüştürerek, kadınların iş ve sosyal hayatlarında daha fazla kullanılabilir hale getirmeyi amaçlıyoruz" diyen Tanrıverdi, aynı zamanda bu geleneksel sanatı gençlere ulaştırmayı hedefliyor.
İĞNE OYASI, AİLE BAĞLARINI GÜÇLENDİRİYOR
İğne oyası yapmak, Gönenli kadınlar için sadece ekonomik bir faaliyet değil, aynı zamanda aile içindeki bağları güçlendiren bir etkinlik. Naciye Kocabaş (47) ve kızı Ecrin Kocabaş (8), birlikte iğne oyası yaparak vakit geçiriyorlar. Kocabaş, "Oya yaparken çocuklarımla daha yakın oluyoruz. Bu geleneksel sanat, bizlere bir arada vakit geçirme fırsatı sunuyor" diyerek, iğne oyasının aile bağları üzerindeki olumlu etkisini belirtiyor.
GÖNEN OYA PAZARI'NDA SATIŞLAR ARTIYOR
Gönen Oya Pazarı, 65 yıldır her salı günü sabah erkenden kuruluyor ve çevre il ve ilçelerden gelen ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. Pazarda satılan iğne oyaları, Gönenli kadınlar için önemli bir gelir kaynağı haline gelmiş durumda. Bunun yanı sıra, kooperatif aracılığıyla ürünler, sadece yerel pazarda değil, yurt dışına da gönderiliyor.
İĞNE OYASIYLA STRES ATIN, GELENEKSEL SANATI YAŞATIN
İğne oyası yapmanın faydaları sadece maddi değil, aynı zamanda psikolojik olarak da kadınlara katkı sağlıyor. Kooperatifte yer alan Bilgi Dede, "İğne oyası yapmak, stresli günlerin ilacı gibi. Hem terapi hem de el emeğiyle yapılan bu işin ruhu var" diyor.
İğne oyası, bir zamanlar sadece çeyizliklerde yer bulan bir geleneksel sanattı. Ancak günümüzde, gençlerin yaratıcılığı ve kooperatiflerin desteğiyle daha modern formlar kazanarak, hem kültürel mirası yaşatıyor hem de kadınlara ekonomik bağımsızlık kazandırıyor.