Küçük çocuklarda ve bebeklerde güneş çarpması ya da sıcak çarpması, özellikle Haziran sonunda başlayarak Temmuz ve Ağustos aylarında etkili olur. Çoğu zaman sıcağın etkilerini fark edemeyen çocuklar ve bebekler, yüksek ısıya maruz kaldıklarında yetişkinlerden daha hızlı ve daha şiddetli bir şekilde ısı ve nemi hisseder.
Bebeklerde ve çocuklarda vücut sıcaklığının 38 santigrat derecenin üzerine çıkması terlemeye yol açar ve kaybedilen sıvının yerine konulamaması ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Yaz aylarında çocukların aşırı sıcaktan etkilenmemesi için bazı pratik önlemler alınması gerekir.
Sıcak Çarpmasının Öncüsü: Isı Bitkinliği
Çocuklarda ve bebeklerde ısı çarpması ciddi bir tıbbi durumdur. Isı çarpmasının belirtileri ortaya çıkmadan önce, çocuklar genellikle ısı krampları ve ısı bitkinliği gibi daha hafif belirtiler gösterir. Bu durum genellikle uzun süre oynadıktan sonra aşırı sıvı kaybı ve terlemeden kaynaklanır.
Terlemeye bağlı olarak ortaya çıkan tuz ve sıvı kaybı ısı bitkinliğine neden olur. Aşırı kilolu, ilaç kullanan, güneş yanığı olan ve kronik hastalığı bulunan çocuklarda ısı bitkinliği görülme olasılığı yüksektir.
Çocuklarda Isı Bitkinliğinin Belirtileri:
- Vücut sıcaklığının 37 ile 40 derece arasında olması
- Aşırı sıcağa rağmen serin ve nemli cilt
- Tüylerin diken diken olması
- Bayılma, baş dönmesi veya bitkinlik
- Baş ağrısı
- Aşırı terleme
- Artan susuzluk
- Sinirlilik ve huzursuzluk
- Kas krampları
Isı bitkinliğine müdahale edilmezse, bu durum ısı çarpmasına dönüşebilir. Çocuklarda ısı bitkinliğinin belirtileri başladığında yapılması gerekenler şunlardır:
- Serin ve gölge bir yere veya tercihen düşük ayarda çalışan klimalı bir ortama götürmek
- Tuz içeren ve çok soğuk olmayan içecekler yavaş yavaş vermek
- Cilde ıslak havlu veya sünger uygulamak
- Bacaklarda, kollarda veya karında ağrılı kas krampları başladıysa masaj yapmak
- Sıvı alımında sorun başladığında, vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmak
Çocuklarda Sıcak Çarpmasının Belirtileri
Isı çarpması, vücudun tolere edemeyeceği kadar yüksek ısı ürettiğinde ortaya çıkar ve bu durum ciddi sonuçlara yol açabilir.
Bebekler ve küçük çocuklar rahatsız olduklarında bu durumu anlatamayacakları için sıra dışı davranışlara veya endişe verici belirtilere dikkat edilmelidir. Güneş çarpması teşhisi konulan bebeklerde genellikle yüksek ateş, sıcak veya kuru cilt ve terleme eksikliği görülür.
Çocuklarda Sıcak Çarpmasının Belirtileri Şunlardır:
- Vücut sıcaklığının 40 derecenin üzerine çıkması
- Terlemenin gerçekleşmemesi
- Kafa karışıklığı, yönelim bozukluğu
- Ciltte kızarıklık ve kuruluk (cilt ıslak da olabilir)
- Bilinç kaybı
- Mide bulantısı, kusma ve ishal
- Hızlı kalp atışı ve sık soluk alıp verme
- Şiddetli baş ağrısı ve nöbet durumu
Çocuğunuz dışarıda veya sıcak bir ortamdaysa ve ısı çarpması belirtileri gösteriyorsa, hiç vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmak hayati önem taşır. Sağlık ekipleri olay yerine gelmeden önce:
- Çocuğu gölge bir ortama getirmek ve üzerindeki giysileri çıkartmak
- Vücudu hızla soğutmak için ılık suyla doldurulmuş bir küvete daldırmak. Eğer küvet yoksa, vücudun büyük bölümüne ıslak havlu konularak 15 saniyede bir havlu yenilenmeli
- Çocukta bilinç kaybı varsa sıvı verilmekten kaçınılmalıdır
Sıcak Çarpması Nasıl Önlenebilir?
Ebeveynler, çocuklarını sıcak çarpmasından korumak için basit önlemler alabilirler. Sabahın erken saatleri ile akşamın geç saatlerinde çocuklarını dışarı çıkartabilirler. Güneşin en tepede olduğu öğlen saatlerinde ise çocuklar mecbur kalınmadıkça dışarı çıkartılmamalıdır. Bazen şapka ve güneş kremi uygulaması bile sıcağın etkilerini engelleyemez. Eğer öğle saatlerinde dışarıya çıkılmışsa dinlenme veya su molası verilmelidir. Mümkün olduğunca gölge alanlar tercih edilmelidir. Açık renkli ve hava alabilen pamuklu giysiler tercih edilmelidir. Çocuklara sık sık su verilmelidir.